مهم‌ترین ویژگی یک خمیر دندان استاندارد چیست؟

در ادامه مباحث دندانپزشکی، در این مقاله به ویژگی ‌های بهترین خمیر دندان طبیعی و مناسب می پردازیم. اگر به دنبال خرید بهترین خمیر دندان هستید، باید به سراغ گزینه‌‌هایی بروید که حاوی فلوراید هستند و مانع از پوسیدگی دندان می‌شوند. یک خمیردندان‌ استاندارد حاوی فلوراید می باشد.

اهمیت وجود فلوراید در خمیر دندان

فلوراید در داخل بدن به طور طبیعی به صورت فلوراید کلسیم وجود دارد. این ماده بیشتر در استخوان‌ها و دندان‌ها یافت می شود. آب، برخی از نوشیدنی‌‌ها و برخی از مواد غذایی مانند غذا‌های دریایی نیز حاوی فلوراید هستند.

فلوراید با تاثیر بر تکامل سلول‌های دندانی که مسئول ایجاد شکل ن‌هایی دندان هستند، باعث ایجاد دندان ‌هایی می شود که در برابر پوسیدگی مقاوم ترند. پس از رویش دندان، اگر دندان در معرض مایعات حاوی فلوراید (غذا‌ها و بزاق) قرار گیرد، جذب فلوراید در سطح مینا ادامه می یابد.

فلوراید علاوه بر اثر حفاظتی بر روی مینا، قادر است فرآیند پوسیدگی را نیز با تاثیر بر روند حمله باکتری‌ها به دندان کاهش دهد. این فرآیند از دو طریق رخ می دهد:

• با کاهش توانایی متابولیسم باکتری ‌ها برای تولید اسید
• با کاهش حالت اسیدی بزاق (افزایش میزان PH بزاق)

میزان فلوراید خمیردندان

خمیر دندان حاوی فلوراید برای دندان‌ها فواید بسیاری دارد. میزان فلوراید در خمیر دندان دارای 1300 ppm تا 1500ppm  فلوراید است که معیاری برای سنجش غلظت ذرات در محلول‌ها است). میزان فلوراید در خمیر دندان ‌های کودکان کمتراز این حد است، زیرا بلع بیش از حد مجاز فلوراید ممکن است باعث مسمومیت کودک شود و گاهی نیز لکه‌‌های سفید ناخوشایندی را روی دندان‌‌ها پدید می آورد که به آن فلوروزیس می‌گویند.

از این رو، مصرف خمیر دندان‌ ‌های بزرگسالان (که حاوی فلوراید بیشتری است)، برای کودکان شش ساله و کوچکتر که کمتر قدرت کنترل بلع خود را دارند، توصیه نمی‌شود.

آیا فلوراید که یکی از ترکیبات سازنده خمیر دندان‌های امروزه می باشد برای سلامت انسان مضر است ؟

سازمان‌‌های بهداشتی و علمی آمریکا براساس مرور مقالات و مطالعات انجام‌ شده روی گروه‌‌های بزرگ انسانی، همگی بر این باورند که هیچ پایه و اساسی برای این ادعا که فلوراید علت سرطان یا سایر بیماری‌ها باشد، وجود ندارد.

بهترین خمیر دندان طبیعی برای دندان‌های حساس

بهترین خمیر دندان طبیعی برای دندان حساس حاوی پتاسیم نیترات، استرانسیوم کلراید و استرانسیوم استات هستند. این مواد با رسوب در توبول‌‌های عاجی و مسدود کردن پایانه ‌‌های عصبی درون آن‌‌ها، درد دندان‌‌‌های حساس را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.

نکته قابل توجه این است که بیشتر این خمیر دندان ‌‌ها در هنگام استفاده کف زیادی ایجاد نمی‌کنند، ولی عدم وجود کف زیاد، نشانه نامطلوب بودن خمیردندان نیست.

اهمیت استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید در دوران بارداری

همان‌طور که گفتیم، فلوراید یکی از عوامل مهم در تقویت استخوان‌‌‌های بدن و دندان‌‌‌هاست. در دوران بارداری عد‌‌ه‌ای از زنان حامله استفراغ‌ ‌‌های مداوم دارند و تماس طولانی اسید معده با دندان‌‌ها در این دوران، دندان‌‌های ایشان را در معرض پوسیدگی قرار می‌دهد؛ به طوری که حتی اسید معده ممکن است مینای دندان‌‌ها را در خود حل کند. از این رو، متخصصان توصیه می‌کنند که زنان باردار بهتر است در مدت بارداری از د‌‌هانشویه‌‌‌ها و خمیردندان‌ ‌‌های حاوی فلوراید به منظور کاهش خطر پوسیدگی و خرابی دندان‌‌ها استفاده کنند.

خمیردندان سفید کننده

خمیردندان‌ ‌‌های سفید کننده لکه‌‌‌های روی سطوح خارجی دندان‌‌ها را که در اثر نوشیدن چای و قهوه، سیگار کشیدن و دلایل دیگر ایجاد می‌شوند، پاک می کنند. این خمیر دندان‌ ‌‌ها حاوی مواد سفیدکننده مثل پراکسید اکسیژن و یا ذرات کوچکی با خاصیت سایشی هستند که مینای دندان را می‌سایند. بنابراین لایه خارجی دندان برداشته می شود ولایه زیرین که سفیدتر است نمایان می گردد.

اما اگر در استفاده از این خمیردندان‌‌ها زیاده روی شود، درخشندگی دندان‌‌ها و مینای دندان از بین می‌رود و نبود مینای دندان هم پس از مدتی منجر به پوسیدگی می‌شود. به همین علت مصرف مداوم روزانه و طولانی مدت این نوع محصولات توصیه نمی شود.

خمیر دندان‌‌های زغالی

این خمیر دندان‌‌‌ها حاوی کربن هستند. کربن به علت خاصیت سایندگی خود می‌تواند موجب آسیب به مینای دندان شود. خمیر دندان‌‌‌های زغالی یا سفید کننده‌‌‌های دندانی دارای مواد ساینده و زبر هستند که در مدت زمان کوتاهی می‌توانند سبب پوسیدگی و از بین رفتن مینای دندان شوند. این نوع خمیر دندان‌‌‌ها دارای میزان کمی فلوراید هستند و محافظت کاملی از دندان‌‌ها نمی‌ کنند. با وجود اینکه خمیر دندان زغالی تا حدی قابلیت زدودن بدرنگی دندان را دارد، تاثیرگذاری خیلی متفاوتی نسبت به سایر خمیردندان‌‌‌ها ندارد.

به یاد داشته باشید که مسواک زدن و استفاده از خمیر دندان ، از سرعت تشکیل جرم و لکه ‌‌های دندانی می کاهد، اما زمانی که جرم دندانی بر روی سطوح دندان تشکیل شد، مسواک و خمیردندان قابلیت برداشت آن‌‌ها را از روی دندان‌‌ها ندارند. در این صورت جرم گیری حرفه ای و دوره ای در مطب دندانپزشکی توصیه می شود.

کدام عنصر در خمیر دندان مانع پوسیدگی دندان میشود؟

اسید پلاک‌‌‌ها باعث از بین رفتن مواد معدنی دندان می‌شوند (فرایندی به نام دمینرالیزاسیون)، که این امر منجر به پوسیدگی دندان می‌شود. فلوراید موضعی، هنگامی که مکرراً در غلظت‌‌‌های پایین استفاده شود، هم سرعت رشد و هم اندازه بلور‌‌های مینای دندان را افزایش می‌دهد. رشد سریع کریستال‌‌‌های مینای دندان در ضایعه دمینرالیزه باعث بازسازی مجدد دندان می‎شود. همچنین، کریستال‌‌‌های بزرگتر کمتر مستعد حمله اسید‌‌ها هستند.

فلوراید سیستمیک-فلوراید بلعیده شده -که عمدتاً از طریق معده و روده جذب جریان خون می‌شود-به تقویت دندان‌‌‌ها در حین رشد کمک می‌کند. فلوراید به ریشه‌‌‌های دندان، یعنی جایی که تعامل با کریستال‌‌‌های در حال توسعه باعث جایگزینی هیدروکسی آپاتیت(ترکیب کریستالی معمولی مینای دندان) با فلوراپاتیت(کریستالی مرتبط که حاوی فلوراید است) در دندان‌‌‌ها می‌شود، منتقل می‌شود. فلوراپاتیت نسبت به هیدروکسی آپاتیت در برابر پوسیدگی مقاوم تر است.

آیا می‌دانید کدام عنصر در خمیر دندان مانع پوسیدگی دندان میشود ؟ بله، فلوراید. به طور کلی فلوراید یک عنصر طبیعی است که هنگام خوردن سیستمیک یا استفاده موضعی روی دندان‌‌‌ها از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.

یون فلوراید از عنصر فلورین به دست می‌آید. فلورین هرگز در حالت آزاد خود در طبیعت یافت نمی‌شود و تنها در ترکیب با عناصر دیگر و تحت عنوان ترکیب فلوراید وجود دارد. در این شکل و به عنوان ترکیبات معدنی، در سنگ‌‌‌ها و خاک یافت می‌شود. آب از روی سازند‌‌ه‌ای سنگی حاوی فلوراید می‌گذرد و این ترکیبات را حل کرده و یون‌‌‌های فلوراید ایجاد می‌کند.

نتیجه این است که مقدار کمی از یون‌‌‌های فلوراید، محلول در همه منابع آبی از جمله اقیانوس‌‌‌ها وجود دارد. فلوراید تا حدودی در همه غذا‌‌ها و نوشیدنی‌‌‌ها وجود دارد، اما غلظت‌‌‌ها بسیار متفاوت است. همه آب‌‌‌ها به طور طبیعی حاوی مقداری فلوراید است. فلورایداسیون آب فرآیند تنظیم محتوای فلوراید آب به میزان توصیه شده برای سلامت مطلوب دندان است.

محققان بر این باورند که چندین مکانیسم وجود دارد که فلوراید با استفاده از آن به اثر ضدپوسیدگی خود (جلوگیری از ایجاد حفره) دست می‌یابد. همانطور که گفته شد این ماده با تبدیل هیدروکسی آپاتیت به فلوروپاتیت، حلالیت مینای دندان در اسید را کاهش می‌دهد؛ همچنینی می‌تواند به طور مستقیم بر پلاک‌‌‌های دندان تأثیر بگذارد و توانایی پلاک دندان در تولید اسید را کاهش دهد.

این کار باعث تجمع مجدد مینای دندان در مناطقی می‌شود که توسط اسید‌‌ها کلسیم زدایی شد‌‌ه‌اند. به احتمال زیاد، فلوراید با ترکیبی از این اثرات عمل می‌کند. اما اثر بازسازی مجدد فلوراید از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا منجر به معکوس شدن روند پوسیدگی اولیه و ایجاد سطحی بر روی مینای دندان می‌شود که در برابر پوسیدگی مقاوم تر است.

ph خمیر دندان چقدر است

ph خمیر دندان حدودا 9 است.

آیا خمیر دندان باعث پوسیدگی دندان میشود؟

برخی معتقدند که به دلایلی استفاده مداوم از خمیردندان باعث آسیب رسانی به دندان و پوسیدگی دندان‌‌‌های شما می‌شود. در زیر نکاتی را در این باره با شما درمیان می‌گذاریم:

سایش

هنگام خرید خمیردندان، میزان نسبی سایش عاج (RDA) آن را روی جعبه خواهید دید و این عدد به شما این امکان را می‌دهد تا بدانید که خمیر دندان مصرفی تان چقدر ساینده است. در ساخت خمیردندان از مواد ساینده برای از بین بردن پلاک و لکه‌‌‌ها استفاده می‌شود، بنابراین این مواد به جلوگیری از مشکلاتی مانند ایجاد حفره، التهاب لثه و بیماری‌‌‌های پریودنتال کمک می‌کنند. اگر RDA کمتر از 250 باشد، استفاده از خمیردندان بی خطر است. یک خمیردندان با RDA بیشتر ممکن است دندان‌‌‌های شما را ساییده و به طور بالقوه به مینای دندان شما آسیب برساند و سبب پوسیدگی دندان‌‌‌ها شود.

خمیردندان‌‌‌های سفید کننده ممکن است ساینده تر باشند، زیرا حاوی اجزائی هستند که در خمیردندان‌‌‌های معمولی وجود ندارند.

آلرژی

برخی از مواد تشکیل دهنده خمیر دندان می‌توانند واکنش‌‌‌هایی از جمله زخم‌‌‌های پوستی، زخم‌‌‌های د‌‌هانی، جوش یا قرمزی و تورم را در اطراف د‌‌هان یا زبان ایجاد کرده و به مرور زمان هم باعث آسیب رسانی به بافت دندان‌‌‌ها شوند.

این اغلب به دلیل طعم دهنده‌‌‌های خمیر دندان، مانند نعناع یا دارچین یا محرک‌‌‌هایی مانند اسید سیتریک و سایر مواد شیمیایی است. دندانپزشک شما ممکن است یک خمیردندان طبیعی یا طعمی معمولی مانند پرتقال، توت فرنگی یا انگور را توصیه کند.

خمیر دندان حاوی فلوراید برای کودکان

ADA  و آکادمی کودکان آمریکا فلوراید را برای پیشگیری از ایجاد حفره در دندان و پوسیدگی در کودکان بزرگتر از 2 سال توصیه می‌کنند. کودکانی که قبل از این سن از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنند در معرض خطر فلوروز مینای دندان و سپس پوسیدگی دندان قرار می‌گیرند.

اگرچه نادر است اما بلعیدن بیش از حد خمیردندان می‌تواند برای کودکان خطرناک باشد، بنابراین فقط مقدار کمی از ماده داخل تیوب خمیردندان را روی مسواک بگذارید. خمیردندان‌‌‌های دارای فلوراید کمتر برای کودکان در دسترس هستند، اما قبل از استفاده از هرگونه خمیردندان حاوی فلوراید برای کودک خود، حتماً با پزشک یا دندانپزشک کودکان مشورت کنید. همچنین به یاد داشته باشید که هنگام مسواک زدن فرزندانتان، آن‌‌‌ها را زیر نظر داشته باشید و از آن‌‌‌ها بخواهید خمیر دندان اضافی را داخل سینک ظرفشویی بریزند.

به دنبال مهر تایید ADA باشید

خبر خوب این است که با خرید خمیردندان‌‌‌هایی که دارای مهر تایید ADA هستند، می‌توانید از اکثر مشکلات مربوط به استفاده از خمیر دندان اجتناب کنید. این تاییدیه این اطمینان را به شما می‌دهد که این محصول حاوی هیچ گونه موادیکه منجر به پوسیدگی دندان شود(مانند قند) نیست.

منابع: hagermandentalcare

و نوشته‌ی دکتر پویا سلطان زاده
دندانپزشک، متخصص پروتز‌‌های دندانی، ایمپلنت و زیبایی
استاد دانشگاه لوما لیندا، کالیفرنیا