تاریخ ارسال : ۲۴ آذر ۱۴۰۰
اگر به فکر خرید و استفاده از دستگاه کالری شمار افتاده‌اید، در این مطلب از مطالب پزشکی جدید مجلۀ سیب، پس از بررسی نحوۀ عملکرد آن‌ها، نتایج یک تحقیق معتبر در مورد دقت دستگاه های کالری شمار مچی می‌خوانیم.
فهرست مطالب
دستگاه کالری شمار چیست؟
با پیشرفت تکنولوژی، هر روزه دستگاههای جدیدی برای بررسی وضعیت سلامت بدن ساخته می‌شود. بعضی از این دستگاهها صرفاً یک قابلیت دارند و برای مثال فقط ضربان قلب را اندازهگیری میکنند.
دستگاههای کالری شمار که اغلب به شکل مچ‌بند ساخته می‌شوند، در کنار قابلیت‌های دیگری مانند نمایش ساعت و وضعیت آب‌وهوا، با اندازهگیری چند شاخص از بدن به محاسبۀ کالری مصرفی می‌پردازند.
دستگاههای کالری شمار با اندازهگیری ضربان قلب، دمای بدن و سنجش حرکات بدن کالری مصرفشده را محاسبه میکنند. دستگاههای جدیدتر ممکن است میزان اشباع اکسیژن خون و حتی فشارخون را نیز اندازه بگیرند.
دستگاههای کالری شمار چگونه کالری مصرفشده را اندازه میگیرند؟
همان‌گونه که گفته شد، با توجه به اینکه هر دستگاه قادر است چه مواردی را اندازه گیری کند، نحوۀ محاسبۀ کالری مصرفشده در دستگاهها باهم تفاوت دارد. کلاً اساس محاسبۀ کالری مصرفشده بر اساس نتایج ضربان قلب است؛ این‌گونه که هر چقدر ضربان قلب بالاتر برود و مدت‌زمان بیشتری بالا بماند کالری مصرفشده بیشتر است.
اندازهگیری سایر فاکتورها مانند فشارخون و دمای بدن به افزایش دقت محاسبه کمک میکنند.
دقت دستگاه های کالری شمار مچی تا چه حد است؟
امروزه استفاده از وسایل و نرم‌افزارهایی که میزان فعالیت انسان و وضعیت عمومی سلامت او را در نظر گرفته، و به اصطلاح مانیتور میکنند، بسیار رایج شده است. اگرچه استفاده از این وسایل و نرم‌افزارها باعث ارتقا سلامت افراد می‌شود. ولی باید دانست که، آمار و ارقام برخی از این وسایل جنبۀ تخمینی داشته و از دقت زیادی برخوردار نیستند.
برای بررسی میزان دقت این وسایل، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا به بررسی هفت وسیلۀ مختلف پرداختند، که به دور مچ بسته شده، و میزان ضربان قلب و کالری سوزانده‌شده در طی فعالیت را اندازهگیری میکنند. نتایج این تحقیق متأسفانه دقت این دستگاهها را مورد تردید قرار داد.
جزئیات تحقیق انجام‌شده در دستگاه مچی کالری شمار
محققان دقت هفت دستگاه مچی را بررسی کردند. تحقیق بر روی شصت داوطلب شامل ۳۱ زن و ۲۹ مرد انجام شد. هفت دستگاه مورد نظر بر روی مچ داوطلبان بسته شد و میزان ضربان قلب و کالری سوزانده‌شده، در حین راه‌رفتن و دویدن روی تردمیل و نیز استفاده از دوچرخه، با کمک هریک از این دستگاهها محاسبه شد.
هم‌زمان وضعیت فعالیت قلب افراد و ضربان قلب آن‌ها با یک دستگاه تخصصی مانیتور قلبی بررسی شد. میزان کالری سوزانده‌شده، در طی هریک از فعالیت‌های فوق نیز، به کمک یک دستگاه تخصصی کالری شمار محاسبه شد، که بر اساس میزان اکسیژن و دی‌اکسیدکربن ورودی و خروجی در هنگام تنفس عمل می‌کرد.
با استفاده از این دو دستگاه دقیق و استاندارد ضربان واقعی قلب و میزان کالری دقیق سوزانده‌شدۀ افراد محاسبه شد. سپس، نتایج به‌دست‌آمده از هر دو روش باهم مقایسه شدند.
نتایج تحقیق انجام‌شده در دستگاه کالری شمار
ضربان قلب اندازه‌گیری‌شده در هر دو روش بسیار به هم نزدیک بود و تنها حدود 5 درصد اختلاف نشان می‌داد. ولی، نتایج میزان کالری سوزانده‌شده بسیار مأیوس‌کننده بود. بهترین نتیجۀ به‌دست‌آمده از دستگاههای کالری شمار مچی ۲۷ درصد و بدترین نتیجه به‌دست‌آمده ۹۳ درصد با نتایج واقعی اختلاف داشت!
یعنی، نتایج دستگاههای کالری شمار مچی در بهترین حالت حدود یک چهارم بیشتر از واقعیت بود. برای مثال ۱۰۰۰ کالری سوزانده‌شده را ۱۲۵۰ کالری محاسبه کرده بود. و در بدترین حالت تقریباً دو برابر واقعیت بود، برای مثال ۱۰۰۰ کالری سوزانده‌شده را حدود ۲۰۰۰ کالری محاسبه کرده بود.
باید توجه داشت، که این هفت دستگاه کالری شمار، مورد استفاده در تحقیق، هیچ‌گاه کالری سوزانده‌شده را کمتر از واقعیت محاسبه نمی‌کنند؛ چون، رضایت مشتری برای آن‌ها در اولویت قرار دارد. در مورد ضربان قلب وضعیت متفاوت بوده و دقت دستگاهها بسیار بالا بود. ولی، نتایج محاسبه‌شده ممکن بود کمی کمتر یا بیشتر از ضربان واقعی قلب باشد.
علت اختلاف نتایج چیست؟
محققان دانشگاه استنفورد معتقدند که هریک از این هفت دستگاه کالری شمار با یک روش و الگوریتم خاص میزان کالری سوزانده‌شده را محاسبه میکنند؛ که بر اساس پیش‌فرض‌هایی در مورد وضعیت متابولیسم افراد بنا شده‌اند.
متأسفانه به نظر می‌رسد که این پیش‌فرض‌ها با متابولیسم واقعی همۀ افراد منطبق نیستند. تفاوت‌های ژنتیکی و متابولیکی افراد، وضعیت شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها و میزان بافت چربی از عواملی هستند که می‌توانند باعث این اختلاف شوند.
درواقع، وضعیت بدنی هر فرد با دیگر افراد تفاوت دارد. یک شاخص مهم در میزان کالری سوزانده‌شده میزان متابولیسم پایه است. در بدن هرکدام از ما در حالت استراحت، به‌دلیل فعالیت دستگاههای مختلف بدن، مقداری کالری سوزانده می‌شود که میزان متابولیسم پایه نام دارد. این میزان در افراد کم‌تحرک و چاق کمتر است و در افراد ورزشکار بیشتر.
همچنین، میزان متابولیسم به هنگام فعالیت نیز در افراد مختلف تفاوت دارد که به‌دلیل تفاوت در وزن، ژنتیک، سلامت و وضعیت عمومی بدن است. بنابراین، برای مثال در یک فعالیت یکسان مثل 20 دقیقه دویدن روی تردمیل، میزان کالری سوزانده‌شده در افراد مختلف متفاوت است.
پیام محققان به مصرف‌کنندگان دستگاه کالری شمار چیست؟
پیام مختصر محققان شرکت‌کننده در تحقیق برای مخاطبان این بود، که با اطمینان خاطر به ضربان قلب اندازه‌گیری‌شده با ساعت و سایر ابزار مچی اعتماد کنید. ولی، در مورد میزان کالری سوزانده‌شده باید کمی تردید کنید.
این موضوع به‌خصوص در مورد افرادی که نیاز به کاهش وزن به دلایل پزشکی دارند، و آمار و نتایج کالری سوزانده‌شده را به پزشک خود گزارش میکنند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
هدف این مقاله کنار گذاشتن دستگاه کالری شمار و نرم‌افزارها و دقت پایین آن‌ها برای کالری دریافت‌شده و سوزانده‌شده نیست. هدف این است که از میزان دقت این وسایل آگاهی داشته باشیم. باید توجه داشت، که دست‌یافتن به ابزاری که با دقت زیاد میزان کالری سوزانده‌شده را محاسبه کند نه‌تنها دور از ذهن نیست، بلکه در حال حاضر نیز امکان‌پذیر است.
تنها مشکل، مقرون‌به‌صرفه نبودن تولید این وسایل به‌علت قیمت بالای آن‌ها است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد، برای حصول نتایج دقیق‌تر، این دستگاهها باید بیشتر با مشخصات فرد استفاده‌کننده منطبق شوند.
با پیشرفت سریع تکنولوژی امید می‌رود، که دستگاههای کالری شمار مچی با دقت بالا و قیمت مقبول در آینده‌ای نه چندان دور به بازار عرضه شوند.
بهترین برنامه کالری شمار کدام است؟
در کنار دستگاههای کالری شمار، برنامه‌ها و نرم‌افزارهای زیادی برای گوشی‌های هوشمند عرضه شده‌اند، که هم مستقل و هم با اتصال به دستگاههای کالری شمار، میزان کالری مصرفشده را اندازه میگیرند. در میان این برنامه‌ها، بهترین برنامه کالری شمار برای تلفنهای هوشمند بر اساس رأی کاربران، Loose it و My fitness pal هستند.
این برنامه‌ها، با واردکردن مشخصات فردی مانند وزن، سن، قد، میزان فعالیت، تغذیۀ روزانه و اطلاعاتی که از دستگاه کالری شمار دریافت میکنند، کالری مصرفشده را اندازه میگیرند.
سوالات متداول درباره برنامه کالری شمار
دستگاه کالری شمار چیست؟
دستگاه کالری شمار مچی، مچبندهایی هستند که با اندازهگیری ضربان قلب، حرکات بدن و یک سری فاکتورها کالری مصرفشدۀ فرد را محاسبه میکنند.
دقت دستگاه های کالری شمار مچی تا چه حد است؟
دستگاههای مختلف به روشهای مختلفی میزان کالری مصرفشده را اندازه میگیرند و همگی دقت یکسانی ندارند. کلاً میتوان گفت، که این دستگاهها کالری مصرفشده را بیشتر از میزان واقعی اندازه میگیرند.
بهترین برنامه کالری شمار چیست؟
بهترین برنامۀ کالری شمار برای تلفنهای همراه هوشمند بر اساس میزان رأی کاربران، loose it و My Fitness pal هستند.
منابع
فرنگیس مرتضوی 
اطلاعات عالی بودسپاس