تاریخ ارسال : 19 فروردین 1398
در سال هاي اخير مصرف محصولات دست کاري شده ژنتيکي در بسياري از کشورها رايج گرديده است. اگرچه ادعا مي شود که اين محصولات داراي کيفيت بهتر و ماندگاري بيشتر هستند و هدف از توليد آنها کمک به جامعه بشري مي باشد، متاسفانه در آزمايشاتي که توسط دانشمندان غير وابسته به کمپاني هاي توليد کننده اين محصولات در طي سال هاي گذشته انجام شد، مشاهده گرديد که مضراتي که اين محصولات بر محيط زيست و سلامتي انسان دارند، بسيار بيشتر از منافع آنها مي باشد. از اين رو بر آن شديم که در چند مقاله به بررسي بيشتر اين محصولات بپردازيم.
غذاهاي دست کاري شده ژنتيکي (GMO)
غذاهاي دست کاري شده ژنتيکي به غذاهايي گفته مي‌شود که يک ژن دست کاري شده به آنها اضافه يا از آنها برداشته شود. همچنين گوشت و ساير فرآورده هاي حاصل از حيواناتي که از اين محصولات تغذيه کرده‌اند يا محصولاتي که توسط ارگانيسم هاي دست کاري شده ژنتيکي توليد شده‌اند نيز در اين گروه قرار مي گيرند. مثلا گاوي که از اين محصولات خورده باشد، شير و مشتقات شير اين گاو هم به‌عنوان محصولات دست کاري شده ژنتيکي شناخته مي‌شوند.
شرکت هاي توليد کننده اين محصولات
سه کمپاني بزرگ توليد‌کننده اين محصولات در جهان مونسانتو، دوپونت و راکفلر هستند. کمپاني مونسانتو، علف‌کش و بذر‌هاي مقاوم در مقابل علفکشها را توليد مي‌کند. يکي از اين علفکشها به نام «گلايفوسيت» با هدف از بين بردن علف‌هاي هرز در زمين هاي کشاورزي توليد مي شود که اين سم را همراه با بذر مقاوم شده به اين نوع سم ها، به کشاورزان مي دهند تا کشاورزان به راحتي به کشت بپردازند. شرکت‌هاي توليد‌کننده ادعا دارند که اين‌گونه بذرها در مقابل حشرات و آفات مقاوم شده‌اند، اما مطلبي که «شرکت تست بايوتک» در مورد اين سموم منتشر کرد نشان داد که اکثر آفات در مقابل اين سموم مقاوم شده اند و استفاده از اين سموم باعث به وجود آمدن آفات خطرناک تر شده است.
برخي مضرات استفاده از اين محصولات و سموم آنها در آسيب به محيط زيست
يکي از خطرات بسيار مهم اين محصولات اين است که گرده‌هاي آنها باعث آلودگي ژنتيکي ساير محصولات کشاورزي و تأثيرات سوء بر محصولات ارگانيک مي‌شوند. همچنين استفاده از اين سموم باعث انقراض حشرات مفيد، فقر خاک و از بين رفتن مواد آلي خاک مي گردد و علف هاي هرز نيز با گذشت زمان به اين سموم مقاوم مي گردند که اين موضوع باعث ايجاد علف هاي هرز قوي تر در زمين‌هاي کشاورزي مي‌شود. همچنين گياهان مقاوم به آفات، باعث ايجاد مقاومت برخي از حشرات و آفات به اين سموم شده‌اند که براي از بين بردن آنها، نياز به سموم شيميايي است. سموم شيميايي زيان فراواني به اکوسيستم و ميکروارگانيسم هاي خاک وارد مي کنند و باعث از بين رفتن حشرات مفيد، نفوذ سموم به سفره آب هاي زيرزميني و آلوده شدن اين آب‌ها مي شوند. برآيند تمام اين دست کاري ها مختل شدن اکوسيستم طبيعي است.
نتايج برخي تحقيقات انجام شده روي حيوانات آزمايشگاهي
شرکت توليد کننده مونسانتو در يک پروتکل سه‌ماهه، ذرت‌هايي را که به سم گلايفوسيت مقاوم شده بودند روي موش‌ها آزمايش کرد و اعلام کرد که هيچ مشکلي براي اين موش‌ها پيش نيامده است. اما يک دانشمند با نام «سراليني» در سال 2014، همان آزمايش‌ها را در يک دوره دوساله تکرار کرد. نتايج اين بررسي نشان داد که تمام موش‌هايي که ذرت هاي تغيير ژنتيک يافته را مصرف کرده بودند، دچار سرطان کبد، کليه و هيپوفيز شدند. موش‌هاي ماده به علاوه دچار سرطان سينه و سقط جنين نيز شدند .
برخي ديگر از عوارضي که تا کنون در مدل هاي حيواني گزارش شده اند عبارتند از آيجاد آسم، آلرژي، پاسخ هاي التهابي، تغيير در عملکرد طحال، کبد، پانکراس، کليه ها و نازايي، اختلال ايمني، التهاب معده، اختلال در سيستم گوارش، رشد بيش از اندازه در لايه سلولي روده و اختلال در روده ها.
در حقيقت شايد بتوان گفت از آنجا که تحقيقات توسط خود کمپاني هاي توليد کننده انجام مي گردد، اما بازه زماني درستي براي اين آزمايش‌ها در نظر گرفته نمي‌شود، به همين دليل متأسفانه نتايج درستي نيز از اين آزمايشات به دست نمي آيد.
در شماره بعدي نتايج برخي تحقيقات انجام شده در مورد مصرف اين محصولات توسط انسان، راه کارهاي اجتناب از خريد محصولات دست کاري شده ژنتيکي، طرز تشخيص محصولات ارگانيک و شيميايي و دست کاري شده ژنتيکي و راه کارهاي مصون ماندن از عوارض محصولات دست کاري شده ژنتيکي به طور کامل آموزش داده خواهد شد.
دکتر پرستو چمن رخ
فوق تخصص ميکروب شناسي پزشکي از دانشگاه مريلند آمريکا
عضو انجمن ميکروب شناسي آمريکا
محقق در دپارتمان سرطان شناسي UCLA-Health
کارشناس سلامت
