تاریخ ارسال : ۲۱ آذر ۱۴۰۰
سرطان بیماری است که در آن سلول‌های بدن بدون کنترل رشد می‌کنند .زمانی که این تقسیمات بی‌رویۀ سلولی از پوست آغاز شده، تومور پوست ایجاد میشود که میتواند به سمت سرطان پوست پیشروی کند. سرطان پوست شایعترین سرطان در ایالات متحده است. برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند؛ اما، هرکسی ممکن است به آن مبتلا شود. در این مطلب از سری مطالب پزشکی در مورد اطلاعات بیماری ها به بررسی کامل سرطان پوست می‌پردازیم.
فهرست مطالب
انواع سرطان پوست
رشد غیرعادی و غیرمعمول سلول‌ها را تومور می‌نامیم. ازنظر علمی به تومورهای بدخیم، که اغلب تهاجم به نقاط دیگر بدن دارند، سرطان گفته میشود. اما، به طور عامیانه به انواع تومورها سرطان گفته میشود، درحالی‌که، ممکن است بدخیم نباشد و به جاهای دیگر گسترش نداشته باشد. انواع سرطان پوست به چهار دستۀ اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
- کارسینوم سلول بازال (BCC): سلول‌های بازال سلول‌های گردی هستند که در لایۀ تحتانی پوست یافت می‌شوند (پوست سه لایه اصلی دارد). حدود 80 درصد سرطان‌های پوست از این نوع سلول‌ها نشئت می‌گیرد. کارسینوم سلول بازال اغلب در سر و گردن منتشر میشود، اگرچه میتوان آن را در هر نقطه‌ای از پوست یافت. این نوع سرطان پوست معمولاً به کندی رشد می‌کند و به‌ندرت به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند.
- سرطان سلول سنگفرشی (SCC): حدود 20 درصد از انواع سرطان پوست از این نوع است. کارسینوم سلول سنگفرشی عمدتاً در اثر قرارگرفتن در معرض نور خورشید ایجاد میشود. بنابراین، ممکن است در بسیاری از مناطق پوست تشخیص داده شود. حدود 2 تا 5 درصد از سرطان سلول سنگفرشی به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.
- سرطان سلول مرکل: سرطان سلول مرکل یک سرطان بسیار تهاجمی با رشد سریع و نادر است. این سرطان در سلول‌های تولیدکننده هورمون درست در زیر پوست و در فولیکول‌های مو شروع میشود. معمولاً در ناحیۀ سر و گردن یافت میشود.
- ملانوما: سلول‌های پراکنده‌ای به نام ملانوسیت در پوست وجود دارد. این سلول‌ها رنگ‌دانه ملانین را تولید می‌کنند که به پوست رنگ می‌دهد. ملانوما در ملانوسیت‌ها شروع میشود و جدی‌ترین نوع سرطان پوست است. حدود 1 درصد از کل سرطان‌های پوست را تشکیل می‌دهد.
سرطان پوست از کجا شروع می شود؟
پوست از سه لایۀ اصلی اپیدرم، درم و هیپودرم ساخته شده است که هرکدام از این لایه‌ها سلول‌ها و خصوصیات خود را دارد. در سراسر بدن ما ضخامت این لایه‌ها یکسان نیست.
به طور عادی، در بدن ما روزانه هزاران سلول میمیرند و سلول‌های جدیدی جای آن‌ها را می‌گیرند. گاهی در تقسیمات طبیعی و عادی سلول‌های بدن اخلالی ایجاد میشود و باعث میشود این فرایند از کنترل خارج شود. که در این صورت تومورها و سرطان‌ها ایجاد می‌شوند.
با توجه به اینکه سلول‌های کدام لایه از پوست در چه جایی از بدن درگیر شده باشند؛ میتوان فهمید که سرطان پوست از کجا شروع می شود. تقریباً در هر جای بدن ممکن است سرطان پوست شروع شود؛ اما، معمولاً مناطقی که در معرض نور خورشید هستند یا ضخامت کمتری دارند، مانند صورت و گردن، بیشتر در معرض سرطان پوست هستند.
سرطان پوست به چه شکل است و چگونه به نظر می‌رسد!!
هرکدام از انواع سرطان پوست خصوصیات مربوط به خود را دارد و علائم آن نیز میتواند متفاوت باشد. اگر بخواهیم ازنظر ظاهری بررسی کنیم، و ببینیم که سرطان پوست به چه شکل است باید هرکدام از انواع سرطان پوست را جداگانه بررسی کنیم:
- کارسینوم سلول بازال (BCC): این تومور به شکل یک ضایعۀ گرد گوشتی خود را نشان می‌دهد که درواقع یک برآمدگی مروارید مانند یا یک لکۀ صورتی است. BCC در سر، گردن و بازوها بیشتر دیده میشود. بااین‌حال، ممکن است در هر نقطه از بدن ازجمله قفسه سینه، شکم، و پاها تشکیل شود.
- سرطان سلول سنگفرشی (SCC): این سرطان اغلب شبیه یک برآمدگی سفت قرمز رنگ یا لکه پوسته‌پوسته‌شده یا زخمی است که بهبود می‌یابد و دوباره تشکیل میشود. این سرطان تمایل دارد روی پوستی که مکرراً در معرض آفتاب قرار می‌گیرد مانند لبۀ گوش، صورت، گردن، بازوها، قفسۀ سینه و پشت ایجاد شود.
- سرطان سلول مرکل: این سرطان نیز به‌صورت یک برآمدگی گرد بدون درد، گوشتی یا قرمز متمایل به آبی، که روی پوست شما رشد می‌کند، ظاهر میشود.
- ملانوما: ملانوما میتواند در داخل یک خال که روی پوست خود دارید ایجاد شود یا به طور ناگهانی به‌صورت یک لکۀ تیره روی پوست ظاهر شود که متفاوت از بقیه به نظر می‌رسد.
سرطان پوست چگونه تشخیص داده میشود؟
درصورتیکه هرگونه ضایعۀ مشکوک روی پوست خود دارید بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید. اغلب ضایعاتی که در پوست ایجاد میشود خوش‌خیم هستند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند؛ اما، ازآنجایی‌که تشخیص زودهنگام و به‌موقع سرطان پوست باعث بهبود و حتی مداوای کامل میشود؛ بهتر است نسبت به ضایعات بی‌تفاوت نباشیم.
معمولاً پس از مراجعه به پزشک و بررسی ضایعۀ روی پوست، درصورتیکه، مشکوک به تومور باشد از آن نمونه‌ای گرفته میشود و این نمونه برای آزمایشگاه فرستاده میشود. متخصص پاتولوژی در آزمایشگاه نمونه را به‌دقت بررسی می‌کند و خصوصیات آن را در برگه گزارش ذکر می‌کند.
درصورت مشکوک‌بودن به سرطان پوست ممکن است نیاز به انجام چند آزمایش و تصویربرداری مانند عکس از قفسه سینه یا MRI، برای بررسی تهاجم سرطان به‌جاهای دیگر بدن، باشد.
آیا سرطان پوست باعث مرگ میشود؟؟
اینکه آیا سرطان پوست باعث مرگ میشود یا نه به سه فاکتور اصلی بستگی دارد:
- نوع سرطان
- زمان تشخیص
- میزان تهاجم و پیشرفت سرطان
به‌طورکلی تومورهای مختلف رفتارهای مختلفی دارند. بعضی از تومورها اصلاً در بدن منتشر نمی‌شوند و در یک محل محدود می‌شوند که معمولاً با جراحی و خارج‌کردن این تومورها به طور کامل بهبود می‌یابند. اما، بعضی دیگر از انواع سرطان‌ها، علاوه‌بر اینکه به یک محل محدود نمی‌شوند و بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند. از طریق سیستم لنفاوی و یا گردش خون نیز به بافته‌‌های مختلف بدن نیز منتشر می‌شوند و در این حالت گفته میشود که سرطان متاستاز داده است.
حال باتوجه به این نکات، هرچه سرطان پوست زودتر تشخیص داده شود و کمتر گسترش یافته و تومور خوش‌خیم‌تری باشد، درمان راحت‌تر است و حتی میتواند به طور کامل علاج یابد؛ اما، درصورتیکه در مراحل انتهایی که به جاهای مختلف بدن منتشر شده، تشخیص داده شود، معمولاً کمتر از 10 درصد مبتلایان تا 5 سال زنده می‌مانند.
چگونه از سرطان پوست جلوگیری کنیم؟!
برای اینکه بدانیم، که چگونه از سرطان پوست جلوگیری کنیم باید از عواملی که باعث ایجاد سرطان پوست می‌شوند جلوگیری کنیم. این نکته در افرادی که سابقۀ خانوادگی سرطان پوست دارند بسیار حائز اهمیت است. چرا که تقریباً، در تمامی انواع سرطان‌ها ژنتیک نقش مهمی را ایفا می‌کند. مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از سرطان پوست عبارت‌اند از:
- سعی کنید خیلی در معرض نور آفتاب نمانید خصوصاً در ساعات 10 صبح تا 4 عصر؛
- آن‌قدر در معرض آفتاب نمانید که آفتاب‌سوخته شوید؛
- از برنزه‌کردن خودداری کنید و هرگز از برنزه کننده‌های UV استفاده نکنید؛
- با لباس، کلاه و چتر سعی کنید مناطق در معرض نور خورشید را بپوشانید؛
- هر روز از یک ضدآفتاب با طیف وسیع (UVA/UVB) با SPF 15 یا بالاتر استفاده کنید؛
- نوزادان تازه متولدشده را از آفتاب دور نگه دارید. برای نوزادان بالای شش ماه از کرم ضدآفتاب استفاده کنید؛
- هر ماه پوست خود را از سر تا پا معاینه کنید؛
حداقل سالی یک‌بار برای معاینه پوست به متخصص پوست مراجعه کنید.
پرسش و پاسخ
سرطان پوست از کجا شروع می شود؟
سرطان پوست در هر نقطه از بدن میتواند آغاز شود؛ اما، معمولاً مناطق در معرض نور خورشید خصوصاً، سر و گردن و پشت شایعترین مناطق برای شروع سرطان هستند.
سرطان پوست چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص نهایی و قطعی سرطان پوست با نمونه برداری و بررسی پاتولوژی نمونه است؛ اما، معاینه، آزمایشات مختلف و سایر علائم در تشخیص کمک‌کننده هستند.
آیا سرطان پوست باعث مرگ میشود؟
درصورتیکه سرطان پوست زودتر تشخیص داده شود میتوان آن را به طور کامل درمان کرد؛ اما، اگر در بدن منتشر شده باشد، اغلب مبتلایان در کمتر از 5 سال میمیرند.
منابع
