تاریخ ارسال : ۱۶ دی ۱۳۹۹
اواسط قرن پیش, پژوهشگران بیمارستان “بنیاد پرمننته” در شهر اکلند ( کالیفرنیا ) دست به ابتکاری زدند، به این صورت که وقتی خانم بارداری برای آزمایشات معمول حاملگی رجوع میکرد از او می خواستند نمونه خونش را که برای پژوهش های آتی منجمد می شد به بیمارستان اهداء کند. در آن زمان کسی گمان نمی برد این نمونه ها نهایتا کلید کشف میراث سمی حشره کشی که در آن زمان به صورت گسترده استفاده می شد، باشد.
نام شیمیائی “دیکلرو دیفنیل ترایکلرو اتین” اسمی نیست که براحتی به زبان بیاید اما در آنزمان فکر می کردند این ماده، حشره کش “معجزه آسائی” ست که برای انسان ایمن است. ارتش امریکا در جنگ جهانی دوم از د.د.ت برای جلوگیری از بیماری مالاریا و تیفوس استفاده می کرد. بعد از جنگ، امریکا انبارهای عظیمی از د.د.ت و هواپیماهای پاشش مواد شیمیائی و کادر خلبانان ورزیده در اختیار داشت و شرکت های شیمیائی بازار جدید پر رونقی در بخش کشاورزی پیدا کرده بودند. براساس برآورد سازمان حفاظت محیط زیست تا سال 1959 کشاورزان سراسر کشور سالیانه در حدود 36000 تن د.د.ت در محصولات کشاورزی بکار می بردند.
اما دیری نپاييد که تلنگری شدید به شهرت معجزه آسای د.د.ت وارد شد. کتاب “بهار خاموش” اثر ریچل کارسُن در سال 1962 تاثیر این ماده شیمیائی در محیط زیست را، شامل نازک شدن پوسته خارجی و شکنندگی تخم پرندگانی که آلوده به د.د.ت شده بودند و جوجه های زودرس یا ناقص یا بی جان بوجود می آورد، برجسته کرد. هشدارهای “کارسن” در مورد د.د.ت و سایر حشره کش ها، جرقه ای بود که تبدیل به واکنش گسترده مردمی شد و بذر جنبش مدرن محیط زیست را نهادینه کرد. در سال 1972 نگرانی ها در مورد د.د.ت به چنان فرازی رسید که سازمان حفاظت محیط زیست، تولید و توزیع د.د.ت در کشور امریکا را قدغن کرد.
اما تکلیف میلیون ها انسان که به این حشره کش آلوده شده بودند، چه بود؟ در قانون منع تولید و استفاده از د.د.ت، عنوان شده بود که د.د.ت یک ماده احتمالی سرطان زا در انسان است. سرطان پستان در زنان به صورت رایج و گروهی در جوامعی که مجاور مزارع آلوده به د.د.ت می زیسته اند، به کررات مشاهده شده است. در مطالعات فراوانی که در دهه های پس از منع د.د.ت انجام گرفت، اثبات رابطه ی قطعی بین آلودگی به د.د.ت و ایجاد سرطان همواره با مشکل مواجه بوده است.
اما در دهه ی اول سال 2000 دکتر کوهن منبع جدیدی را که احتمالا می توانست کلید حل این معما باشد، کشف کرد. گنجینه نمونه های یخ زده خون زنان حامله در بیمارستان “بنیاد پرمننته” در دهه های 1950 و 1960 انبوه نمونه های خون که از حدود 15000 نفر جمع آوری شده بود گنجینه ئی گرانبها از اطلاعات بیولوژیکی بود که نهایتا می توانست اسرار میراث سمی د.د.ت را برملا سازد. تیم دکتر کوهن شروع به کار کرد. نمونه های خون افراد را برای د.د.ت آزمایش کردند و با اسناد ثبت موارد سرطان در ایالت کالیفرنیا مقایسه نمودند تا ببینند شخص مورد نظر نهایتا مبتلا به سرطان پستان شده بود یا خیر. این بررسی ها نشان داد خانم هائی که در دوران معینی از زندگی آلوده به د.د.ت شده بودند، با احتمال بیشتری مبتلا به سرطان پستان گردیدند. به عبارت دیگر، ریسک سرطان هر فرد صرفا بستگی به میزان یا شدت آلودگی به د.د.ت نداشت، بلکه بستگی به زمان معین آلودگی به د.د.ت داشت. این مواد شیمیائی در دوران فعالیت های هورمونی مانند دوره بلوغ یا دوره توسعه جنین، ریسک بیشتری ایجاد می کنند.
شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد : کدام بهتر است؟ شست و شو با آب و صابون یا استفاده از مواد میکروب کش
در طول سالیانی که دکتر کوهن به بررسی نمونه های منجمد خون زنان حامله پرداخته، وی گستره پژوهش را به بررسی سلامتی فرزندان آن ها نیز تعمیم داده است. بر اساس نتایج مطالعات وی که در سال 2015 در مجله “متابولیسم و غددشناسی کلینیکی” منتشر شد، مادرانی که قبل از دوره بلوغ به د.د.ت آلوده شده بودند، میزان ریسک ابتلای آن ها به سرطان پستان تا قبل از دوره یائسگی، پنج برابر افزایش یافته بود. دختران آن ها که در رحم مادران آلوده به د.د.ت بودند، میزان ریسک ابتلا به سرطان پستانشان حدود سه برابر افزایش یافته بود.
دکتر کوهن اکنون شروع به مطالعه نسل سوم دختران کرده است، یعنی نوه های دختری مادرانی که نمونه خون اهداء کرده بودند. در حالی که نوزادان دختر با تخمدان های حاوی میلیون ها سلول تخم به دنیا می آیند، آلودگی یک زن حامله نه تنها می تواند روی جنین دختری وی اثرگذار باشد، بلکه می تواند در نوه های وی که می تواند از هر سلول تخم جنینی در دهه های بعد متولد شود، اثرگذار باشد. بسیاری از دخترهای نسل سوم در مطالعه دکتر کوهن اکنون در سنین 20 سالگی هستند و بنابراین چندین سال دیگر زمان لازم است تا مشخص شود آیا ریسک سرطان آن ها نیز متاثر از آلودگی د.د.ت است یا خیر. اگر این دختران نسل سوم مبتلا به سرطان شوند، برنامه پژوهشی دکتر کوهن مطمئنا آماده بررسی نتایج خواهد بود.
منبع : نشریه گرست, شماره ۵۰:۲۰۲۰
برگردان و تلخیص : دکتر یوسف جلالی
