تاریخ ارسال : ۲۲ اسفند ۱۴۰۱
سنگ کلیه از بیماری های شایع کلیوی محسوب می شود و حدود ۱۵٪ از جامعه را درگیر می کند. بر اساس اندازه و‌محل سنگ کلیه افراد ممکن است علایم متفاوت با درجات مختلف را تجربه کنند. در این مقاله به علایم، جنس سنگ های کلیه، افرادی که ریسک بالاتری برای ابتلا دارند، یشگیری و درمان این عارضه می گذاریم.
فهرست مطالب
علایم سنگ کلیه
از علایم شایع سنگ کلیه می‌توان به درد پهلو ها و خون در ادرار اشاره کرد. اکثرا این درد به صورت درد ناگهانی و‌شدید شروع می‌شود. برای سنگ های بزرگتر اکثرا درد بیشتر و شدیدتر هست و گاها افراد درد سنگ کلیه را با درد زایمان مقایسه می کنند.
املاح تشکیل دهنده سنگ کلیه
حدود ۸۰ درصد سنگ های کلیوی سنگ های کلسیمی هستند و ۲۰٪ سنگ ها اوریک اسید،استروایت و سیستئین هستند.در این مقاله به سنگ های کلسیمی می پردازیم.
افراد با ریسک بالای ابتلا به سنگ کلیه
احتمال ابتلا به سنگ کلیه برای همه وجود دارد اما برخی افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری سنگ کلیه دارند.
- سابقه ی خانوادگی سنگ کلیه: اگر فردی از اعضای خانواده ی شما سابقه ی درگیری با سنگ کلیه را دارد این می تواند زنگ خطری برای شما هم باشد.
- نخوردن آب به میزان کافی: اگر شما از افرادی هستید که حتی در زمان تشنگی به میزان کافی آب نمی خورید در حقیقت دارید زمینه را برای سنگ کلیه آماده می‌کنید.
- رژیم غذایی نامناسب: رژیم غذایی با پروتئین، نمک و شکر بالا شانس ابتلا به سنگ کلیه را بالا می برد.
- چاقی: اضافه وزن ریسک شما را برای ابتلا به سنگ کلیه افزایش میدهد.
- بیماری های گوارشی: جراحی های شکمی و برخی بیماری های گوارشی خاص که جذب کلسیم و آب را مختل می کنند شانس ابتلا به سنگ کلیه را بالا می برند.
- بیماری های مزمن: بیماری هایی همچون فشار‌خون بالا و دیابت احتمال بوجود آمدن سنگ کلیه را افزایش می دهند.
- برخی بیماری های ژنتیکی: بیماری هایی مانند سیستئین بالا هم می توانند باعث‌تشکیل سنگ کلیه بشوند.
تشخیص سنگ کلیه
سنگ کلیه از چه طریقی تشخیص داده می شود؟ سنگ کلیه اکثرا از طریق سی تی اسکن تشخیص داده می شود. برخی موارد، ممکن است اثرات ناشی از سنگ کلیه در سونوگرافی هم دیده شود.
پیشگیری از سنگ کلیه
در مورد پیشگیری از سنگ کلیه اکثرا بیماران توصیه های مختلفی را از طریق افراد خانواده یا اینترنت دریافت می کنند. متاسفانه باورهای اشتباه زیاد و متفاوتی در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال گاهی افراد مبتلا به سنگ از مصرف لبنیات خودداری می کنند. شیر وماست باعث ایجاد سنگ کلیه نمی‌شوند و شما می توانید به مصرف لبنیات ادامه دهید.
روش هایی که از نظر علمی ثابت شده اند و می توانند در کاهش تشکیل سنگ های کلسیمی کمک کنند شامل موارد زیر می باشند:
کم کردن مصرف نمک و نوشیدن آب به میزان کافی: کاهش مصرف نمک منجر‌به کاهش کلسیم ادرار و در نتیجه کاهش ابتلا به سنگ های کلسیمی می شود.
کاهش وزن: چاقی و اضافه وزن هم باعث افزایش ریسک سنگ کلیه می شوند به همین جهت تغییر در رژیم غذایی و تلاش برای کاهش وزن شدیدا توصیه می شود.
مصرف میوه و سبزیجات: استفاده از میوه و سبزیجات به طور کلی ریسک ابتلا به سنگ کلیه را کم می کند ولی برخی از سبزیجات مانند اسفناج حاوی اگزالات است و باید در مصرف این سبزیجات اعتدال را رعایت کرد.
یکی از سوالاتی که بسیاری از بیماران از من می پرسند در مورد مصرف قهوه هست. “آیا مصرف قهوه باعث افزایش ریسک ابتلا به سنگ کلیه می شود؟” خیر. طبق مطالعات جدید مصرف قهوه نه تنها ریسک ابتلا به سنگ کلیه را زیاد نمی کند بلکه حتی می تواند در پیشگیری از سنگ کلیه موثرهم باشد.
درمان سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه بر اساس اندازه ی سنگ کلیه تعیین می شود. برای سنگ های بزرگتر اکثرا نیاز به لیتو تریپسی یا حتی جراحی وجود دارد. سنگ های کوچکتر با درمان های دارویی اکثرا درمان می شوند. داروهایی از قبیل تیازید می توانند میزان کلسیم ادرار را کاهش بدهند و باعث کاهش ریسک سنگ کلیه بشوند. برای سنگ هایی که سایز بین ۵ تا ۱۰ میلی متر دارند معمولا داروهایی از خانواده ی آلفا بلاکر‌مانند تامسولوزین ویا مهار کننده ی کانال کلسیم مانند نیفدیپین تجویز می شود. معمولا این دارو ها برای دوره ی ۱ تا ۴ هفته توصیه می شوند و می توانند به عبور سنگ از مجاری ادراری کمک کنند.
سخن آخر
اگر شما سابقه ی سنگ‌کلیوی در گذشته دارید حتما با پزشک خود در مورد موارد زیر صحبت کنید:
- املاح تشکیل دهنده ی سنگ
- راههای پیشگیری
- درمان های دارویی که می توانند به پیشگیری از سنگ کلیه نیز کمک کنند.
دکتر ساینا نوروزی
منابع:
