کاهش علائم بیماری آرتروز

اُستئوآرتریت یا آرتروز شایع ترین نوع آرتریت و یک بیماری تخریب کننده مفصل بوده، به طوریکه تجزیه و تخریب تدریجی و از بین رفتن غضروف مفاصل علت اصلی سائیدگی استخوان­ها و درد است. آرتروز یک بیماری مزمن مفصل است که در آن غضروف مفصلی کم کم از بین می رود. در ابتدا غضروف پوشاننده انتهای استخوان خاصیت ارتجاعی و قدرت خود را از دست می دهد، کم کم نازک شده و این امر آن قدر پیشرفت می کند تا استخوان زیر غضروف بدون پوشش غضروفی باقی می ماند. همچنین سطح دو استخوان مجاور در ناحیه مفصل به هم نزدیک شده و در موارد پیشرفته به هم ساییده می شوند.

مدت­ها تصور می­شد تنها غضروف تحت تاثیر این بیماری  قرار می­گیرد اما استخوان اصلی و سینوویوم نیز دچار تغییرات می­شوند. تجزیه و تخریب غضروف ممکن است در تمام مفاصل بدن صورت گیرد؛ اما در مفاصلی که متحمل وزن بدن هستند نظیر مفاصل زانو و ران بیشتر رخ می­دهد. از طرفی در مفصل مبتلا به آرتروز، درد باعث می شود که عضلات کمتر از حد طبیعی فعالیت داشته باشند و بر اثر کاهش فعالیت ضعیف شده و حجم آن ها کاهش یابد و در اصطلاح پزشکی دچار آتروفی شوند.

عوامل موثر در بروز آرتروز

آرتروز صرفا مختص میانسالان و سالمندان نیست، جوانان و ورزشکاران نیز در معرض خطر ابتلا قرار دارند. اگرچه بیشتر افراد بالای 60 سال به بیماری آرتروز مبتلا می شوند، اما بسیاری از جوانان نیز از ساییدگی پیش از موعد مفاصل رنج می برند. سبک زندگی شهری و کم تحرکی عامل چاقی در افراد است که در نتیجه، این امر باعث افزایش مشکلات مفاصل زانو می‌شود. از عوامل موثر در بروز آرتروز می توان به وراثـت، افزایش سن، چاقی، صدمات مفصل، استفاده بیش از حد از مفصل، ضعف عضلات، آسیب های اعصاب، بیماری های استخوان های مجاور مفصل و تمرینات شدید و نامناسب ورزشی اشاره کرد.

روند بیماری

متأسفانه علائم و عوارض بیماری آرتروز با گذشت زمان شدیدتر می‌شود و درصورتیکه از افراد بالاتر از 60 سال رادیوگرافی به عمل آید، در بیش از 90 درصد موارد در یک یا چند مفصل، نشانه های آرتروز دیده خواهد شد.

همچنین آرتروز در ورزشكاران حرفه‌ ای كه مدام در معرض ضربه خوردن هستند بسیار شایع است. مثلا در فوتبالیست ها، اگر زانوی آن ها دچار آسیب و پارگی منیسک و رباط ها شده باشد، احتمال بروز آرتروز زیاد است.

ترکیبات موثر برای حفظ سلامت مفاصل

امگا3: این ماده از طیف وسیعی از علائم بیماری آرتروز از جمله درد و خشکی صبحگاهی مفاصل جلوگیری می کند. همچنین امگا3 میزان فاکتورهای التهابی را کاهش می دهد. DHA یکی از اسیدهای چرب امگا3 است که التهاب را در مفاصل درگیر شده کاهش می دهد.

ویتامین :D3 این ویتامین یک ماده مغذی مورد نیاز بدن می باشد که بر اثر تابش مستقیم نور خورشید در بدن ساخته می شود. تعداد کمی از غذاها به طور طبیعی حاوی این ویتامین هستند، به همین دلیل بهترین منابع غذایی ویتامین D3 ، غذاهای غنی شده با این ویتامین و شکل مکمل این ویتامین به حساب می آیند. كمبود ويتامين D3 باعث ضعف و خستگي، درد مفاصل و كاهش تراكم استخوان مي شود.

آنتی اکسیدان ها: افزایش استرس اکسیداتیو منجر به آسیب بافت ها، التهاب مفاصل و پیشروی آرتروز می شود. بنابراین برای مقابله با این آسیب ها استفاده روزانه از ترکیبات آنتی اکسیدانی توصیه می شود.

ویتامین :A علاوه بر خواص آنتی اکسیدانی، این ویتامین از تخریب کلاژن و غضروف جلوگیری می کند.

ویتامین:E  مصرف این ویتامین باعث بهبود رشد کندروسیت ها شده، از بدن در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت کرده و در مقابله با پیشروی آرتروز موثر است. ویتامین E همچنین خاصیت ضدالتهابی دارد.

ویتامین :C این وینامین به تولید کلاژن، ساخت و حفظ غضروف، تاندون ها و رباط کمک می کند. کاروتنوئیدهای لیکوپن، لوتئین و بتاکاروتن نیز با خواص آنتی اکسیدانی بالقوه تاثیر مثبتی بر مهار التهاب در بیماری آرتروز دارند.

ویتامین های گروه :B استفاده از این خانواده ویتامین برای متابولیسم استخوان ها، افزایش دامنه حرکتی مفاصل، کاهش التهاب و بهبود درد ناشی از آرتروز ضروری است.

منیزیم:  نیز به دلیل خواص ضدالتهابی و اثرات مثبت بر ترمیم بافت غضروف برای بهبود بیماری آرتروز توصیه می شود. همچنین این ماده معدنی نقش موثری بر استحکام ماهیچه و استخوان ها دارد.

منگنز: این ماده معدنی در ساخت کندروئیتین سولفات موثر بوده و در مهار آنزیم الاستاز که باعث تخریب کلاژن و الاستین می شود موثر است.

روی: به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی روی، این ماده نقش محافظتی در پیشرفت آرتروز دارد. افراد مبتلا به آرتروز معمولا سطوح پایینی از روی دارند.

سخن آخر

گفتنی است درد، خشکی و التهاب ناشی از بیماری آرتروز را می توان با كمك برخی روش‌های درمانی به همراه رعایت ملاحظات تغذیه ای و انجام ورزش های مخصوص (ورزش های تقویت کننده عضلات، ورزش های هوازی و ورزش های افزایش دهنده دامنه حرکت مفصل) كاهش داد و كیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.

الهام آقایی

محقق و مترجم