تاریخ ارسال : ۲۰ تیر ۱۴۰۱
با ورود تحولات دیجیتال و عصر اینترنت به دنیای پزشکی و ساختار بیمارستانی، روشهای سرویسدهی به بیماران، معاینات پزشکی، پیشگیریهای سلامت، مراقبتهای ویژه، مراقبتهای بعد از ترخیص بیماران و پیگیریهای پزشکی وارد مدلهای پیشرفتهای نظیر سلامت از راه دور (Telehealth) و پزشکی از راه دور (Telemedicine) شده است تا به ارتقاء سطح کیفی، کاهش هزینههای پزشکی و دسترسی آسان به خدمات پزشکی کمک کند. پیشرفت در زمینههایی چون هوش مصنوعی، استخراج و تجزیهـتحلیل اطلاعات به شکل انبوه (Big Data)، تبادل اطلاعات به کمک سرویسهای اینترنتی (IOT) و ذخیرهسازی اطلاعات در فضای مجازی (Computing Cloud)، باعث ایجاد تغییرات ساختاری، سازمانی، تکنولوژیکی، فرهنگی و رفتاری در سازمانهای مراقبتِ سلامت ازجمله بیمارستانها شده است. تحولات دیجیتالی باعث بهبود امور پزشکیـکلینیکی بیماران، امور پزشکیـمالی بیماران و مشارکت مستقیم و فعال آنها در تصمیمگیریهای مربوط به سلامتشان شده است. در این مطلب از مقالات پزشکی جدید در سایت سیب پاسخ پرسشهای telehealth چیست و تفاوت آن با telemedicine چیست را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
telehealth چیست و تفاوت آن با درمان از راه دور چیست؟
مفاهیم پزشکی از راه دور و سلامت از راه دور به ترتیب ترجمه دو عبارت Telemedicine و Telehealth و برگرفتهشده از کلمه یونانی «Tele» به معنی فاصله (Distance)، «Medicine» به معنای پزشکی و «Health» به معنای سلامت است.
معنای کاربردی این عبارات تبادل اطلاعات پزشکی از طریق ارتباطات الکترونیکی و از راه اینترنت است. در ابتدا فلسفۀ ایجاد پزشکی از راه دور، رساندن خدمات و سرویسهای پزشکی به مناطق دورافتاده و صعبالعبور بود که مردم دسترسی محدود به پزشکان داشتند یا از آن در سازمانهای خاص یا شرایط خاص استفاده میشد.
مثلاً سازمان فضانوردی آمریکا (NASA) در سفرهای فضایی برای مانیتورکردن علائم حیاتی فضانوردان از روش پزشکی از راه دور استفاده میکرده است.
در سلامت از راه دور یا Telehealth، علاوه بر خدمات پزشکی، خدمات آموزشی و پیشگیری نیز اضافه میشوند و پزشکان و پرستاران در سراسر دنیا میتوانند به تبادل نظر و اشتراکگذاری اطلاعات پزشکی بپردازند و بیماران نیز مشمول آموزشهای از راه دور برای سلامت خود شوند.
تبادل اطلاعات در پزشکی از راه دور
اطلاعاتی که در پزشکی از راه دور تبادل میشوند شامل موارد زیر هستند:
- علائم حیاتی بیماران نظیر میزان فشارخون و قند خون، تعداد ضربان قلب و تنفس در هر دقیقه، میزان اشباع اکسیژن در خون؛
- انواع تصاویر رادیولوژی، سیتیاسکن و MRI؛
- تصاویر و مطالعات مختلف مربوط به کارکرد قلب و ریهها؛
- آزمایشها خونی؛
- نتایج آسیبشناسی نمونههای بافتی؛
- بسیاری از اطلاعات دیگر ….
این اطلاعات به شکلهای ارسال پیام و صوت و تصویر یا بهصورت زنده (Live) بین بیمار و پزشک، پزشک با پزشک یا بین بیمارستانها و گروههای پزشکی و به دو روش Real Time (RT) و (S& Store and Forward (Fمبادله میشوند.
در روش Real Time ارتباط بهصورت مستقیم، پیوسته و آنلاین انجام میشود و در روش S&F تصاویر و اطلاعات پزشکی در پایگاه دادهها ذخیره میشوند و سپس ارسال میشوند.
انواع پزشکی از راه دور
در زیر انواع پزشکی از راه دور و راههای مختلف آن ذکر شدهاند:
- ارتباطات ویدئویی و تصویری آنلاین بهصورت ویدئو کنفرانس برای ارائه مشاوره در زمینههایی چون: مراقبتهای اولیه سلامت (Primary Care Services)، روانپزشکی از راه دور (Tele-Psychiatry)، روانشناسی از راه دور (Tele-Psychology)، توانبخشی و نوتوانی از راه دور (Tele-Rehabilitation) و مشاوره سلامت روانی (Mental Health) انجام میشود.
- تبادل اطلاعات پزشکی بیماران مانند: علائم حیاتی بین خانه، پزشک، کارکنان درمانی، کلینیک و بیمارستان که به دو روش Real Time و S&F انجامپذیر است.
- ارتباطات پیشرفتهتر پزشکی از راه دور مانندTele Cardiology :،Tele Radiology ،Tele Monitoring ،Tele ICU،Tele-Pathology Tele-Trauma ، Tele-Dermatologyو Telesurgery هستند. برای مثال در Telesurgery، که رباتهای جراح و گروه جراح انجام میدهند، بیمار و گروه رباتیک در یک شھر یا کشور دیگر حضور دارند و جراح و گروه پزشکی، از راه دور، بیمار را با استفاده از نویگیتورها جراحی میکنند. این توضیح لازم است که اولین مورد جراحی از راه دور، در سال ٢٠٠١ بین فرانسه و آمریکا و برای جراحی کیسه صفرای یک مرد ۶٨ ساله انجام شد.
مزایای استفاده از پزشکی از راه دور و سلامت از راه دور
با استفاده از فنّاوریهای پزشکی از راه دور بسیاری از بیماران قادر خواهند بود در هر لحظه و در هر مکانی از دنیا با پزشک معالج خود یا سایر پزشکان بهصورت آنلاین ارتباط برقرار کنند و از مشاورۀ تخصصی آنها بهرهمند شوند.
از سوی دیگر، سلامت از راه دور به افزایش کیفیت خدمات پزشکی، افزایش سطح دسترسی بیماران به خدمات پزشکی و کاهش هزینهها کمک میکند و همچنین تأثیر شایانی در کاهش رفتوآمد بین مطب و بیمارستان، کاهش مراجعات دوباره به مراکز اورژانس، مدیریت مؤثر بیماریهای مزمن و همراهکردن بیماران با مسائل مربوط به سلامتیشان دارد.
امروزه رویکرد بهداشت عمومی برای ارتقاء سطح آگاهی مردم از سلامت جسم و روان خود، با استفاده از فنّاوری پزشکی از راه دور، پیشرفت چشمگیری داشته و باعث مشارکت فعال افراد در سلامت خود شده است. بسیاری از بیمارستانهای دنیا و آمریکا در حال راهاندازی یا استفاده از پزشکی از را دور و سلامت از راه دور هستند و بیماران زیادی اعلام رضایتمندی و بهبود در سلامتیشان کردهاند.
در آینده اطلاعات بیشتری از کاربردهای پزشکی و سلامت از راه دور ارائه خواهیم کرد.
اگر درمورد پزشکی از راه دور سؤالی دارید، سؤال خود را در قسمت نظرات مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب به پرسش شما پاسخ دهند
دکتر دینا زیادلو
متخصص پزشکی از راه دور
دکترای Medical IT
دکترای Healthcare Management and Leadership
سوالات متداول در مورد استفاده از خدمات پزشکی از راه دور
پزشکی از راه دور چیست؟
معنای کاربردی این عبارت تبادل اطلاعات پزشکی از طریق ارتباطات الکترونیکی و از راه اینترنت است.
انواع پزشکی از راه دور چیست؟
ارتباطات ویدئویی و تصویری آنلاین، تبادل اطلاعات پزشکی بیماران و ارتباطات پیشرفتهتر پزشکی از راه دور مانندTele Cardiology :،Tele Radiology ،Tele Monitoring ،Tele ICU،Tele-Pathology Tele-Trauma ، Tele- Dermatologyو Telesurgeryهستند.
مزیت سلامت از راه دور چیست؟
با استفاده از فنّاوریهای پزشکی از راه دور بسیاری از بیماران قادر خواهند بود در هر لحظه و در هر مکانی از دنیا با پزشک معالج خود یا سایر پزشکان بهصورت آنلاین ارتباط برقرار کنند و از مشاوره تخصصی آنها بهرهمند شوند.