مجله پزشکی-سلامت ایرانیان آمریکا
ads

بیماری های قلبی – عروقی و سکته های قلبی و مغزی (اولین علت مرگ در دنیا)

تاریخ ارسال : ۲۱ آذر ۱۳۹۷

فهرست مطالب

قسمت نهم: بیماری های عروق محیطی(۱)

Peripheral Vascular Disease

در ادامه مقالات بیماری های قلبی، در این شماره به بیماری های عروق محیطی می پردازیم.

تعریف: بیماری های عروق محیطی یا PVD (Peripheral Vascular Disease) به یک اختلال در جریان خون در رگهای خونی خارج از قلب گفته می شود که به صورت تدریجی و پیشرونده باعث کند شدن و یا توقف جریان خون در این رگها می گردد. شریان ها، وریدها و عروق لنفی در سیستم گردش خون و یا  در داخل ارگان ها و اندام های بدن ممکن است دچار این بیماری گردند. تنگ شدن، انقباض و اسپاسم، گرفتگی نسبی و بسته شدن کامل عروق می توانند باعث PVD گردند.

انواع بیماری های عروق محیطی: PVDبسته به محل درگیری عروق و نوع آن، انواع مختلفی دارد که مهم ترین آنها به شرح زیر می باشند:

تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس (Atherosclerosis): بالا بودن چربی های خون باعث می شود که کلسترولLDL و تری گلیسریدهابه صورت اجسام سختی به نام پلاک های رسوبی در دیوارهشریانها رسوب کنند و باعث ایجاد التهاب و تحریک سیستم ایمنی در اطراف این پلاک ها گردند.پلاک های رسوبی در دیواره شریانها، به تدریج به پلاک های لخته ای به نام آتروم تبدیل می گردند و باعث سختیشریانها (تصلب شرایین) و سپس انقباض و تنگ شدن آنها می شوند. تنگ شدن شریانها موجب کاهش رسیدن خون، اکسیژن و مواد غذایی به عضو هدف می گردد. لخته های موجود در دیواره شریانها ممکن است جدا شده و وارد جریان خون شوند و درشریانهای کوچکتر گیر کنند و باعث انفارکتوس یا سکته مغزی و یا قلبی گردند. یکی از شایع ترین محل هایی که پلاکهای لخته ای تشکیل می شوند و پس از جدا شدن باعث سکته مغزی می گردند، در دیواره شریانهای کاروتید در ناحیه گردن است. از این رو گاهی حتی فشارهای معمولی مانند بستن گره کراوات در ناحیه گردن در افراد مسن ممکن است باعث جدا شدن لخته گردد. در موارد پیشرفته تر بیماری، تصلب شرایین ممکن است باعث انسداد شریانهای کوچک تغذیه کننده انگشتان دست و به خصوص پا گردد که یک اورژانس پزشکی محسوب شده و در صورت عدم مداخله جراحی می تواند منجر به گانگرن (Gangrene) و قطع عضو مربوطه گردد.

لخته در وریدهای عمقی (Deep Vein Thrombosis): این بیماری که به اختصار به آن DVT گفته می شود در وریدهای بزرگ عمقی بدن که خون را به سوی قلب باز می گردانند (عمدتا در پاها) اتفاق میافتد و یک لخته بزرگ مسیر خون را مسدود می نماید. انسداد خون باعث ایجاد درد، قرمزی، تورم و گرم شدن اندام (بیشتر پا) می گردد. این لخته ها ممکن است باعث التهاب دیواره ورید و ایجاد حالت ترومبوفلبیت (Thrombophlebitis) شوند که علائمی تقریبا مشابه ولی با درد کمتر دارد. بدترین حالت ممکن زمانی است که یک لخته از دیواره ورید جدا شود، وارد قلب گردد و سپس به ریه ها فرستاده شود. این لخته در شریانهای کوچک ریوی گیر کرده و باعث آمبولی ریوی (Pulmonary Embolism) می شود. این حالت باعث ایجاد تنفس دردناک وبسیار مشکل می گردد و در موارد شدید می تواند به مرگ بیمار منجر شود.

واریس (Varicose Veins): واریس عبارت است از ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره وریدها، پیچ خوردن آنها و یا گشاد شدن وریدها که باعث اختلال در عملکرد آنها (بازگشت خون به سوی قلب) گردد. این اختلال معمولا در وریدهای سطحی و عمقی اندام تحتانی (ران و ساق پا) اتفاق میافتد. وریدها معمولا دارای دریچه های یکطرفه ای هستند که فقط به سمت قلب باز می شوند و به خون اجازه برگشت در خلاف مسیر قلب را نمی دهند. در واریس این دریچه ها تخریب می شوند و خون در هر دو مسیر حرکت می کند. این موضوع باعث تجمع خون در وریدها، بزرگ شدن آنها و در نهایت تورم اندام می گردد. واریس وریدهای سطحی از روی پوست مشخص بوده و ظاهر نامناسبی را به ران و ساق پای شخص می دهد. گاهی انسداد نسبی وریدهای عمقی (DVT)باعث می شود که خون مسیری انحرافی را برای بازگشت به قلب جستجو کند و از طریق وریدهای سطحی به قلب بازگردد. این موضوع می تواند باعث ایجاد واریس ثانویه وریدهای سطحی گردد. افرادی که به خاطر شغلشان به مدت طولانی بدون حرکت سرپا می ایستند و افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به واریس قرار دارند.

سندرم یا بیماری رینود (Raynaud’s Syndrome): این بیماری حالتی است که شریان های آورنده خون به یک عضو خاص (اکثرا انگشتان دستها و پاها) برای چند دقیقه تا چند ساعت دچار اسپاسم و انقباض می گردند. انگشتان مبتلا (یا عضو دیگر مثلا بینی یا گوش) ابتدا سفید و سپس کبود (آبی) می گردند. وقتی جریان خون به حالت عادی باز می گردد، رنگ عضو قرمز می شود، ولی علائمی مانند درد، سوزش، بیحسی و سوزن سوزن شدن را ایجاد می نماید. این بیماری تهدیدی برای حیات فرد نیست و معمولا به عضو مبتلا نیز آسیبی نمی رساند، ولی تحمل علائم آن به خصوص اگر به فواصل زمانی کوتاه تکرار شود برای فرد مبتلا مشکل است. این بیماری در حدود پنج درصد افراد جامعه (و یا بیشتر) دیده می شود. عوامل شروع کننده بیماری در این افرادمعمولا سرما، استرس و اضطراب می باشند. سیگار کشیدن، مصرف کافئین و برخی داروها در افراد مستعد می توانند باعث شروع اسپاسم گردند.

در شماره آینده بحث درباره بیماری های عروق محیطی را ادامه خواهیم داد.

منبع:

https://www.emedicinehealth.com/peripheral_vascular_disease/article_em.htm#facts_and_definition_of_peripheral_vascular_disease

https://intermountainhealthcare.org/ext/Dcmnt?ncid=520719533

https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/heart-and-blood-vessels/conditions/raynauds-phenomenon

 

کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

ارسال نظر