تاریخ ارسال : ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲
فشارخون یکی از بیماریهای مزمن، شایع و خطرناک است. مبتلایان به این بیماری در معرض خطرات مختلفی هستند و باید سبک زندگی و رژیم غذایی خود را باتوجهبه آن تغییر دهند. در مجلۀ پزشکی سیب (Iranian medical magazine) در این مطلب خواهیم دید که چه عواملی باعث فشارخون بالا میشود.
فهرست مطالب
چرا فشارخون بالا میرود؟
افزایش فشارخون میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد. این بیماری میتواند به دلایل ژنتیکی، رژیم غذایی و عادات غذایی ناسالم، مصرف سیگار و سبک زندگی ناسالم به وجود بیاید.
درکل میتوان عواملی که فشارخون را بالا میبرد به دو دستۀ غیرقابل کنترل و قابل کنترل تقسیم کرد. برای پاسخ به این سؤال که چه عواملی باعث فشار خون بالا میشود، لازم است دلایل قابل کنترل و غیرقابل کنترل را بررسی کنیم:
چه چیزی فشار خون را بالا میبرد؟
یک سری عوامل افزایش فشارخون تحت کنترل ما نیست و درصورتیکه در شخصی وجود داشته باشند، آن فرد مستعد ابتلا به فشارخون خواهد بود. این عوامل عبارتاند از:
سن
افزایش سن باعث سختترشدن رگها و کاهش کارکرد کلیهها میشود که هر دو باعث افزایش فشارخون میشوند. بیش از ۶۵ درصد آمریکاییهای بالای شصت سال دارای فشارخون بالاتر از نرمال هستند.
باید توجه داشت که، متأسفانه افزایش چاقی در کودکان و نوجوانان باعث کاهش سن ابتلا به فشارخون شده است. بر اساس آمار مشاهدهشده، ابتلا به فشارخون در جوانی و میانسالی نیز افزایش یافته است.
جنسیت
قبل از ۵۵ سالگی مردان شانس بیشتری برای ابتلا به فشارخون دارند ولی پس از این سن شانس زنان نسبت به مردان افزایش مییابد.
ژنتیک
کسانی که یک نفر از اقوام درجه یک آنها به بیماری فشارخون مبتلا است شانس بالاتری برای ابتلا به فشارخون دارند. این موضوع با تحقیقات ژنتیکی اثبات شده است.
این افراد بهطور ژنتیکی، بهعلت عملکرد متفاوتی که سیستم تنظیم میزان نمک در کلیههایشان نسبت به سایر افراد دارد، به نمک و سدیم حساسیت بیشتری دارند که این موضوع خطر ابتلا به فشارخون را در آنها افزایش میدهد.
عواملی که فشار خون را بالا میبرد اما قابل کنترل هستند
برخی از علل افزایش فشار خون بالا قابل کنترل هستند. این یعنی شما با کنترلکردن بعضی عادات غذایی و رفتاری خود میتوانید خطر ابتلا به فشارخون بالا را کنترل کنید. بعضی از عوامل قابل کنترل فشارخون شامل موارد زیر هستند.
همچنین گاهی فشارخون ثانویه است. فشارخون ثانویه زمانی اتفاق میافتد که فرد بر اثر یک بیماری دیگر به فشارخون نیز مبتلا میشود. بیماریهای قلبی و تنگی عروق، بیماریهای کلیوی و البته مشکلات تیروئید از علل افزایش فشار خون ثانویه هستند.
رژیم غذایی
رژیم غذایی پرنمک و دارای سدیم زیاد و پتاسیم کم از دیگر عوامل افزایش فشارخون بالا هستند. باید توجه داشت که، امروزه منشأ اصلی سدیم اضافی در رژیمهای غذایی، غذاهای فرآوریشده و فستفودها هستند.
برعکس سدیم، پتاسیم باعث کاهش فشارخون میشود و به همین جهت پیروی از رژیمهای سرشار از پتاسیم برای جلوگیری از ابتلا به فشارخون و کنترل آن تقریباً در اکثر موارد توصیه میشود.
علت افزایش فشار خون بعد از غذا نیز بالارفتن میزان سدیم بدن است. سدیم باعث میشود بدن مایعات را در خود نگه دارد و درنتیجه فشارخون فرد بالا برود. افزایش میزان سدیم بدن مهمترین علت افزایش فشار خون بعد از غذا است.
ورزش و تحرک بدنی
نداشتن فعالیت بدنی و ورزشنکردن باعث سختترشدن رگها و افزایش فشارخون میشود. این موضوع با افزایش وزن نیز میتواند خطر ابتلا به فشارخون را افزایش دهد.
چاقی و اضافهوزن
داشتن اضافهوزن باعث افزایش بار کاری قلب و کلیهها و آسیب به آنها میشود. ازآنجاکه این دو ارگان نقش اساسی در کنترل فشارخون دارند، اختلال در عملکرد آنها میتواند به افزایش فشارخون بینجامد. در افراد چاق معمولاً میزان کلسترول و تریگلیسیرید خون هم بالاست که منجربه سختشدن رگها و افزایش فشارخون میشود.
سیگار و الکل
مادۀ نیکوتین موجود در سیگار باعث تنگشدن رگها، بالارفتن ضربان قلب، غلیظشدن خون و نهایتاً افزایش فشارخون میشود. سیگارکشیدن همچنین باعث تولید مادۀ مونوکسیدکربن در خون میشود که به شدت میزان اکسیژن خون را کاهش میدهد و قلب برای جبران آن باید بر میزان کار خود بیفزاید که این موضوع نیز به سیستم قلبیعروقی آسیب وارد میکند. نوشیدن بیشازحد الکل هم احتمالاً با اثر بر سیستم اعصاب مرکزی بدن، که میزان ضربان قلب و انقباض و انبساط رگها را در کنترل خود دارند، باعث افزایش فشارخون میشود.
عواملی که باعث فشار خون بالا میشود؟
بسیاری از افراد در بررسی علل افزایش فشارخون بالا با مواردی روبهرو میشوند که در ادامه به بررسی بعضی از آنها خواهیم پرداخت:
علت افزایش فشار خون در جوانان
جوانان در سنین 20 تا 30 سالگی معمولاً سلامت جسمانی بالایی دارند. فشارخون بالا در جوانان دلایل متفاوتی دارد. برای مثال یک علت افزایش فشار خون در جوانان بالابودن هورمون هایپرآلدوسترونیسم است.
این هورمون موجب بالارفتن سطح سدیم در بدن و افزایش فشارخون میشود. از دیگر دلایل افزایش فشارخون جوانان میتوان به بیماریهای کلیوی و تنگی عروق اشاره کرد که میتواند موجب فشارخون بالا شود.
علت افزایش فشار خون لحظهای
افزایش فشارخون لحظهای یک دلیل اصلی و مهم دارد. استرس منجربه تولید ادرنالین و کورتیزول شده و فشارخون شما را بالا میبرد. پس شما میتوانید با کاهش میزان استرس خود اصلیترین علت افزایش فشار خون لحظهای را از بین ببرید.
علت افزایش فشار خون در دوران پریود
تحقیقات در میان زنان نشان داده است که، فشارخون زنان در دوران پریود افزایش پیدا میکند. البته در اکثر موارد پس از دوران پریود فشارخون فرد ثابت شده و به حالت عادی برمیگردد. تحقیقات در این زمینه نشان میدهد که، علت افزایش فشار خون در دوران پریود افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن زنان است.
سایر عوامل
علاوه بر عوامل ذکرشده، داشتن دیابت و بیماریهای کلیوی نیز آسیبزا هستند. همچنین مصرف بعضی داروها نظیر ایبوپروفن و کمبود ویتامین D میتوانند شانس ابتلا به فشارخون بالا را افزایش دهند.
کلام آخر
همراهی هر یک از عوامل بالا با سایر عوامل، خطر ابتلا به فشارخون را به بیش از دو برابر افزایش میدهد. پس بهتر است تمامی عواملی که تحت کنترل ما هستند رعایت شود.
اگر درمورد علل و عوامل افزایش فشار خون سؤالی دارید، در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب به سؤال شما پاسخ دهند.
سوالات متداول در مورد بالا رفتن فشارخون
چه عواملی باعث فشار خون بالا میشود؟
عوامل مختلفی در افزایش فشارخون دخالت دارند که بعضی از آنها قابل کنترل و بعضی غیرقابل کنترل هستند مانند: سن، ژنتیک، رژیم غذایی، بیماریهای زمینهای و...
علت افزایش فشار خون در دوران پریود چیست؟
در دوران پریود بهعلت افزایش هورمون پروژسترون ممکن است فشارخون افزایش یابد که بعد از گذشت دوران پریود به حالت نرمال برمیگردد.
علت افزایش فشار خون در سنین بالا چیست؟
در سنین بالا تغییراتی در عروق و دستگاه گردش خون ایجاد میشود که موجب افزایش فشارخون میشود و همچنین بیماریهای مختلفی که باعث افزایش فشارخون میشوند در این سنین بیشتر ایجاد میشوند.
منابع
سلام، آیا دو حوزه روانپزشکی و پزشکی جدا از هم هستن؟ مسائل روحی روانی رو چرا نگفتین؟ مثلا افرادی که بی خیال هستن به فشار خون مبتلا نمیشن ولی در مقابل افرادی که حساس هستن و به همه چیز اهمیت میدن و خودشونو درگیر مسائل می کنن فشار خون بالایی دارن و به نظر میاد این عامل بیشتر از عوامل دیگر شیوع دارد.