تاریخ ارسال : ۲۶ دی ۱۴۰۰
با همه‌گیری ویروس کرونا و ساخته‌شدن واکسن‌های مختلف برای پیشگیری از ابتلای به این ویروس، سؤالات زیادی برای همه ایجاد شده است. در این مطلب از مجلۀ پزشکی سایت سیب (Iranian medical magazine) به بررسی دستورالعمل تزریق واکسن کرونا در بارداری و اینکه کدام واکسن کرونا مناسب دوران بارداری است می‌پردازیم.
فهرست مطالب
آیا زنان باردار می‌توانند واکسن کرونا بزنند؟
در حال حاضر تمامی افراد می‌توانند با مراجعه به مراکز واکسیناسیون، واکسن خود را دریافت کنند. توصیه می‌شود زنان باردار، شیرده و کسانی که قصد بارداری دارند حتماً واکسن خود را دریافت کنند.
اگر زنان باردار به کرونا مبتلا شوند، بیشتر از زنان غیرباردار دچار بیماری شدید، عوارض و مرگ می‌شوند؛ خصوصاً اگر بیماری زمینه‌ای مانند دیابت داشته باشند.
سویه دلتا و امیکرون هم‌اکنون درحال‌گسترش در سراسر جهان هستند و سویه‌های جدیدتری نیز ممکن است ایجاد و منتشر شوند.
تاکنون بیش از ۲۰۰۰۰۰ زن باردار واکسن نوع mRNA را دریافت کرده‌اند.
چرا زنان باردار باید واکسن بزنند؟
تحقیقات و آمارها نشان می‌دهند که، مزایای دریافت واکسن برای افراد باردار و کسانی که بعد از آن باردار می‌شوند به مراتب بیشتر از خطراتی است که واکسن دارد.
طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، ۹۷ درصد از زنان باردار، که به‌علت ابتلا به کرونا بستری شده‌اند، کسانی‌اند که واکسن نزده‌اند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها(CDC) ، انجمن (ACOG) آمریکا و انجمن پزشکی مادر و جنین (SMFM) شدیداً به دریافت واکسن کرونا توصیه می‌کنند.
بهتر است پیش از دریافت واکسن با پزشک مشورت شود. خصوصاً در افرادی که مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای دارند.
دستورالعمل تزریق واکسن کرونا در بارداری
ابتدا قبل از اینکه تأثیرات واکسن در دوران بارداری مشخص شود، سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) دستورالعمل تزریق واکسن کرونا در بارداری را برای واکسن mRNA فایزر، که مجوز استفادۀ اضطراری آن را صادر کرده بود، این‌گونه بیان کرد: اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، گزینه‌های خود را با مراقبت سلامت خود در میان بگذارید.
هم‌اکنون سازمان‌هایCDC ، ACOG و SMFM شدیداً توصیه می‌کنند که افراد باردار و شیرده واکسن‌های دارای مجوز از FDA را تزریق کنند.
سازمان بهداشت جهانی (who) بیان می‌کند که، هیچ دلیلی برای برتربودن عوارض احتمالی واکسن در برابر مزایای آن وجود ندارد. زنان باردار در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید هستند خصوصاً اگر کارکنان سلامت باشند یا بیماری زمینه‌ای داشته باشند.
آیا زنان شیرده هم باید واکسن بزنند؟
بررسی‌های انجام‌شده توسطCDC ، SMFM و ACOG هیچ مشکل نامطلوبی را برای زنان شیرده و نوزادشان که واکسن دریافت کرده بودند نشان نداد. واکسن‌هایی که حاوی ویروس زنده نیستند خطری برای نوزاد ندارند. درصورتی‌که، واکسن زده‌اید نیازی به عقب انداختن شیردهی نیست.
کدام واکسن کرونا مناسب دوران بارداری است؟
برای پاسخ به این سؤال که کدام واکسن کرونا مناسب دوران بارداری است، باید به شیوۀ ساخت واکسن‌ها رجوع کنیم. امروزه با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته به روش‌های مختلفی واکسن‌ها ساخته می‌شوند، اما به‌طور ساده می‌توان گفت، واکسن یا حاوی ویروس زندۀ ضعیف شده است یا حاوی قطعاتی از ویروس است.
بعد از تزریق، سیستم ایمنی در شرایطی کنترل‌شده به واکسن واکنش می‌دهد و برای مواجهۀ بعدی با ویروس آماده می‌شود و این‌گونه در برابر ابتلا به بیماری در بدن ایمنی ایجاد می‌شود.
در دوران بارداری و شیردهی بهتر است واکسن‌هایی که حاوی ویروس زنده نیستند استفاده شوند. مانند واکسن‌های فایزر و سینوفارم.
واکسن‌ها باعث ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا نمی‌شوند؛ علائمی که ایجاد می‌شود ناشی از پاسخ ایمنی بدن به واکسیناسیون است نه ابتلا به ویروس.
واکسن کرونا در چه ماهی از بارداری باید زده شود؟
تاکنون تحقیقات دقیقی درمورد اینکه واکسن کرونا در چه ماهی از بارداری باید زده شود انجام نشده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، سازمان بهداشت جهانی،SMFM و ACOG توصیه می‌کنند: مادران باردار، شیرده، کسانی که قصد بارداری دارند و کسانی که کودک تازه متولدشده دارند همگی هر دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده و درصورتی‌که تزریق کرده‌اند دوز بوستر خود را دریافت کنند.
آیا واکسن کرونا بر باروری تأثیر دارد؟
خیر. واکسن کرونا تأثیری در بارور شدن و نشدن ندارد. کسانی که درحال‌تلاش برای باردارشدن هستند می‌توانند واکسن خود را دریافت کنند و هیچ دلیلی برای به تأخیر انداختن بارداری وجود ندارد.
سابقاً گزارش اشتباهی درمورد واکنش متقابل میان یک پروتئین مؤثر در لانه گزینی (به مرحلۀ بعد از لقاح گفته می‌شود که تخمک بارور‌شده و در سلول‌های رحم قرار می‌گیرد.) و واکسن کرونا منتشر شده بود که بعداً ثابت شد این مورد اشتباه بوده است و واکسن کرونا هیچ تأثیری بر باروری زنانی که به روش‌های مختلف، مثل لقاح آزمایشگاهی، درحال‌تلاش برای بارورشدن هستند ندارد.
در یک مطالعه ۲۳ زن داوطلب به دو گروه تقسیم شدند و یک گروه واکسن دریافت کردند و گروه دیگر دارونما (یعنی به آن‌ها گفته نشد که در کدام گروه هستند). تنها موردی که به بارداری منجر نشد یک زن در گروهی بود که واکسن واقعی دریافت نکرده بود.
مراقبت های بعد از واکسن کرونا در بارداری
همان طور که گفته شد بهتر است همۀ افراد، اعم از باردار و شیرده و کسانی که سعی می‌کنند باردار شوند، واکسن خود را دریافت کنند. بعد از تزریق واکسن کرونا در بارداری مراقبت‌های خاصی نیاز ندارد. درصورتی‌که، شخص بیماری زمینه‌ای دارد و بعد از تزریق واکسن دچار علائم شدید شود باید به مرکز درمانی مراجعه کند.
نیازی به وقفه در شیردهی بعد از تزریق واکسن نیست و مادران شیرده می‌توانند بدون نگرانی به شیردهی خود ادامه دهند.
واکسن کرونا چه تأثیری بر مادر و فرزند در دوران شیردهی دارد؟
هنوز اطلاعات کاملی درمورد تأثیرات واکسن کرونا در دوران شیردهی در دسترس نیست، اما برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که، زنان شیردهی که واکسن می‌زنند آنتی‌بادی‌های محافظت‌کننده را از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌کنند.
درصورت عدم واکسیناسیون، چه خطری زنان باردار را تهدید می‌کند؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها زنان را در گروه پرخطر برای بیماری شدید کووید ۱۹ دسته‌بندی می‌کند. بنابراین، واکسینه‌شدن برای ویروس کرونا در زنان باردار بسیار اهمیت دارد.
باید توجه داشته باشید که، به‌غیراز عوارض بیماری کرونا اقدامات درمانی، که برای بیماری که به نوع شدید کرونا مبتلا شده است، برای یک زن باردار خطر آفرین است. برای مثال کسانی که درگیری ریوی شدید دارند در فاز شدید بیماری از تهویۀ تنفسی مکانیکی استفاده می‌کنند (دستگاه تنفس مصنوعی). که انجام‌دادن این مورد برای یک زن باردار خطرناک است هم برای مادر و هم برای جنین.
آیا زنان باردار می‌توانند دوز سوم (بوستر) را دریافت کنند؟
بله. تا دسامبر ۲۰۲۱ تنها زنان بارداری که در گروه پرخطر بودند (مانند کارکنان سلامت) توصیه شده بود که واکسن دریافت کنند. اما بعد از آن، تمامی افراد درصورتی‌که بیش از ۳ یا ۶ ماه (بسته به نوع واکسنی که تزریق کرده‌اند) از زمان تزریق دوز دومشان می‌گذرد باید دوز سوم را دریافت کنند.
همچنین زنان بارداری که به‌علت بیماری زمینه‌ای سیستم ایمنی ضعیف و سرکوب‌شده دارند با مشورت پزشک خود می‌توانند دوز چهارم را نیز دریافت کنند.
آیا زنان بارداری که قبلاً به کرونا مبتلا شده و بهبود یافته‌اند نیز باید واکسن بزنند؟
ابتلای به کرونا تا حدودی ایمنی ایجاد می‌کند؛ اما، این ایمنی به کفایت و قدرت ایمنی ناشی از واکسن نیست و مدت زمان باقی ماندن آن نیز مشخص نیست. در واکسیناسیون به شکل حساب شده‌ای سعی می‌شود تا یک ایمنی مؤثر در بدن ایجاد شود.
بنابراین، کسانی که سابقاً کرونا داشته‌اند توصیه می‌شود حتماً واکسن دریافت کنند.
پرسش‌و‌پاسخ
- کدام واکسن کرونا مناسب بارداری است؟ واکسن‌هایی که حاوی ویروس زنده نیستند، مانند فایزر و سینوفارم، برای دوران بارداری و شیردهی توصیه می‌شوند.
- واکسن کرونا در چه ماهی از بارداری باید زده شود؟ تمامی زنان باردار صرف‌نظر از اینکه در چه ماهی از بارداری هستند، زنان شیرده و زنانی که قصد بارداری دارند باید واکسیناسیون خود را تکمیل کنند.
- آیا واکسن کرونا موجب سقط می‌شود؟ خیر. طبق مطالعات انجام‌شده، تزریق واکسن کرونا موجب سقط نمی‌شود.
منابع
