GMO و تاثیرش در محیط زیست و سلامت انسان – قسمت سوم

در این مطلب از مجلۀ اطلاعات پزشکی جدید سیب، در ادامۀ مطالب قبلی درمورد محصولات دست‌کاری ‌شدۀ ژنتیکی می‌خواهیم راهکارهایی را به شما آموزش دهیم تا از خرید این محصولات اجتناب کنید.

محصولات gmo چه محصولاتی هستند؟

پیش از این که ببینیم محصولات gmo کدام‌اند باید اول ببینیم gmo مخفف چیست. واژۀ gmo مخفف عبارت Genetically modified organisms یا محصولات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی است.

در مهندسی پزشکی با اهداف مختلفی سعی می‌شود با دست‌کاری ژنتیکی محصولات هزینۀ تولید کاهش داده شود و بازدهی آن افزایش یابد. برای مثال یکی از تغییراتی که ایجاد می‌شود، ایجاد مقاومت به سموم آفت‌کش است تا هنگام سم‌پاشی محصول اصلی آسیب نبیند.

درکل اصلاح ژنتیکی محصولات موجب بهبود کیفیت آن‌ها و کاهش هزینه‌های تولید می‌شود که قیمت نهایی محصول را کاهش می‌دهد. بااین‌حال به دلایل مختلفی با مصرف و تولید این محصولات مخالفت می‌شود که در مطلب زیر به آن پرداخته‌ایم:

gmo free چیست؟

برچسب‌های gmo free و non gmo را احتمالاً روی محصولات متفاوتی دیده‌اید و احتمالاً این سؤالات در ذهنتان ایجاد شده است که gmo free چیست؟ و معنای non gmo چیست. اگر محصولی این برچسب‌ها را داشته باشد به معنای این است که در هیچ‌یک از ترکیبات آن از محصول دست‌کاری شدۀ ژنتیکی استفاده نشده است.

راهکارهای اجتناب از خرید محصولات دست‌کاری ‌شدۀ ژنتیکی

باتوجه‌به اینکه در مطلب گذشته درمورد معایب و مضرات استفاده از محصولات gmo گفتیم، حال می‌خواهیم راهکارهای اجتناب از خرید محصولات دست‌کاری شدۀ ژنتیکی را به شما آموزش دهیم به این منظور هنگام خرید به موارد زیر توجه کنید:

1. شما می‌توانید به مؤسساتی که برچسب 100 Certified Organic%دارند اعتماد کنید که آرم‌هایی چون (USDA) United States Department of Agriculture، (QAI) Quality Assurance International، Oregon Tilth و California Certified Organic Farmers (CCOF) دارند. اگر روی محصولی تنها واژۀ ارگانیک نوشته شده است، نمی‌توان مطمئن بود که این محصول دست‌کاری شده نیست. در حقیقت این محصولات ممکن است شامل ۳۰% مواد دست‌کاری شده باشند. دولت آمریکا و کانادا به کارخانه‌هایی که محصولات gmo دارند، اجازه نمی‌دهد که از برچسب 100 Certified Organic%استفاده کنند.
2. Plu (Price Look Up) ثبت‌شده بر روی میوه‌ها و سبزی‌ها، که در مقالۀ قبلی توضیح داده شد، برای تشخیص این است که محصول خریداری شده ارگانیک است، دست‌کاری شدۀ ژنتیکی است یا از سموم و کود شیمیایی برای مبارزه با آفات در زمان رشد این محصولات استفاده شده است.
3. گوشت‌هایی را خریداری کنید که بر روی آن‌ها کلمات 100 Grass-Fed%یا Pasture Fed%100 نوشته شده باشند؛ زیرا به برخی از گاوها در اواخر عمرشان ذرت‌های gmo با هدف افزایش چربی عضلانی می‌دهند. درمورد خرید مرغ و تخم‌مرغ حتماً به برچسب 100 Certified Organic%دقت کنید. درمورد خرید ماهی هم پیشنهاد می‌شود که حتماً Wild Fish خریداری کنید؛ زیرا ممکن است که ماهی‌های پرورشی با دانه‌های دست‌کاری شدۀ ژنتیکی پرورش ‌یافته باشند.
4. به دنبال خرید محصولاتی باشید که بر روی آن‌ها برچسب non-gmo یا gmo-free وجود دارد.
5. سعی کنید که سوپرمارکت‌های محلی خرید کنید؛ زیرا بیشتر غذاهای دست‌کاری شدۀ ژنتیکی از مزارع بزرگ صنعتی می‌آیند. در این زمینه می‌توانید در اشتراک Community Supported Agriculture Farm (CSA) ثبت‌نام کنید یا اگر به‌صورت هفتگی برای خرید محلی می‌روید، از کشاورزان درمورد بذرهایشان سؤال کنید زیرا ممکن است بعضی از آن‌ها از بذرهای gmo استفاده کنند.
6. سعی کنید خودتان در منزل آشپزی کنید و از خرید فست‌فود و هر غذایی که در جعبه می‌آید اجتناب کنید. همچنین از مصرف غذاهای سرخ‌شده، فرآوری‌شده یا فریزشده خودداری کنید مگر اینکه نوع مواد تشکیل‌دهنده و نوع روغنی که در طبخ یا سرخ‌کردن غذا از آن استفاده شده بر روی آن نوشته شده است و از روغن‌های دست‌کاری شده در آن‌ها استفاده نشده باشد.
7. اگر امکان باغبانی برایتان وجود دارد سعی کنید خودتان با استفاده از بذرهایnon-gmo، سبزی و میوه را در باغ یا باغچه منزلتان پرورش دهید. برای این منظور می‌توانید به سایت‌های SEED Servers و Seeds News مراجعه کنید.
8. بسیاری از محصولات لبنی حاوی gmo هستند و برخی از کشاورزان به گاوهای خود هورمون‌های دست‌کاری شدۀ ژنتیکی rBGH/rBST تزریق می‌کنند یا آن‌ها را با محصولات دست‌کاری شدۀ ژنتیکی تغذیه می‌کنند. در این‌گونه موارد به دنبال خرید محصولات لبنی rBGH free و rBST free و برچسب Organic %100 Certified باشید.
9. از Shopping Guide ها استفاده کنید. مرکز ایمنی مواد غذایی یک نرم‌افزار آیفون و اندروید را طراحی کرده است که به پیداکردن محصولات فاقد gmo کمک می‌کند. همچنین می‌توانید اپلیکیشن non-gmo Project Shopping Guide  را دانلود و از آن استفاده کنید.
10. با شناسایی محصولاتی که بیشترین احتمال gmo را دارند می‌توانید از خرید آن‌ها اجتناب کنید. گیاهان و مواد غذایی که ازنظر ژنتیکی اصلاح‌شده‌اند شامل سویا و فرآورده‌های آن مانند شیر یا روغن سویا، توفو، ذرت و فرآورده‌های آن مانند آرد ذرت، روغن ذرت، نشاسته ذرت، گلوتن و شربت ذرت، روغن کلزا (کانولا)، چغندرقند و شکر و قند حاصل از آن، کتان(پنبه) و روغن پنبه‌دانه، یکی از روغن‌های رایج در درونVegetable Oil ، پاپایا هاوایی، زوچینی (کدو سبز)، اسکواش زرد تابستانی هستند که برای خرید این مواد باید حتماً به برچسب 100% Certified Organic توجه کرد.
11. اگر به رستوران می‌روید می‌توانید از مدیر رستوران درمورد ترکیبات استفاده‌شده در طبخ غذا سؤال کنید و اگر متوجه شدید که در طبخ غذا از محصولات ارگانیک استفاده نمی‌کنند، باید از خوردن توفو، لوبیا، چیپس، ذرت و هرگونه محصولات حاوی ذرت و سویا اجتناب کنید. بیشتر خوردنی‌هایی که قند دارند از مشتقات gmo هستند. همچنین بپرسید که از چه نوع روغنی برای پخت‌وپز استفاده می‌کنند. اگر از روغن نباتی، مارگارین، روغن پنبه‌دانه یا روغن ذرت استفاده می‌کنند، از آن‌‎ها درخواست کنید که اگر می‌توانند غذای شما را با روغن‌زیتون یا روغن هستۀ انگور آماده کنند.
12. فریب واژه‌های Natural یا all-Natural را نخورید؛ زیرا استفاده از این واژه‌ها یک نوع بازاریابی هوشمندانه است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف‌کنندگان واژه Natural را به واژه Organic ترجیح می‌دهند.

درنهایت راهکاری که برای نجات دنیا باید انجام شود بازگشت به روش کشاورزی سالم و سنتی و روی‌ آوردن به محصولات دامی و کشاورزی ارگانیک است.

چنانچه سؤالی دربارۀ این موضوع دارید اینجا بپرسید تا پزشکان مجلۀ سیب به شما پاسخ دهند.

دکتر پرستو چمن رخ

فوق تخصص میکروب‌شناسی پزشکی از دانشگاه مریلند آمریکا

عضو انجمن میکروب‌شناسی آمریکا

محقق در دپارتمان سرطان‌شناسی UCLA-Health

کارشناس سلامت

پرسش‌وپاسخ

1. gmo مخفف چیست؟ gmo مخفف عبارت Genetically modified organisms یا محصولات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی است.
2. non gmo چیست؟ محصولاتی که برچسب non gmo دارند محصولاتی هستند که در هیچ‌یک از مراحل تولید آن‌ها از محصولات دست‌کاری شدۀ ژنتیکی استفاده نشده است.
3. محصولات gmo چه محصولاتی هستند؟ محصولاتی هستند که برای افزایش بازدهی تولید در محتوای ژنتیکی آن‌ها دست‌کاری شده است.