تاریخ ارسال : ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۱
در مطالب گذشته از مجلۀ سیب (persian medical magazine) گفته شد که آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده، غیرقابل‌برگشت و تخریب‌کنندۀ مغز و اعصاب است که در ابتدا به‌صورت تدریجی باعث اختلال در حافظه و مهارت‌های فکری فرد می‌شود و درنهایت بیمار را از انجامدادن ساده‌ترین وظایف و مهارت‌های فردی و اجتماعی عاجز می‌کند. در این مطلب می‌بینیم که، برای تشخیص آلزایمر چه باید کرد و در پایان راههای درمان این بیماری را بررسی خواهیم کرد.
فهرست مطالب
برای تشخیص آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم؟
پیش از اینکه به بررسی راههای تشخیص آلزایمر بپردازیم بهتر است به این سؤال که برای تشخیص آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم پاسخ دهیم که شاید سؤال بسیاری از شما باشد.
در حالت کلی وظیفۀ درمان و پیگیری بیمار مبتلابه آلزایمر بر عهدۀ متخصص نورولوژی (متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب) است. برای تشخیص آلزایمر می‌توان ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کرد و درصورتی‌که فرد به آلزایمر مشکوک باشد به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شود.
برای تشخیص آلزایمر چه باید کرد؟
برای تشخیص بیماری آلزایمر و افتراق آن از بیماری‌های دیگر، پزشکان نیاز به بررسی کامل وضعیت سلامت جسمی و روانی بیمار دارند. این بررسی شامل گرفتن شرح‌حال کامل و دقیق از بیمار، تهیه یک لیست از داروهای مصرفی او و معاینه دقیق قلب، ریه و سیستم عصبی (Neurological Exam) است.
راههای تشخیص آلزایمر
برای اینکه آلزایمر قطعاً تشخیص داده شود از راهکارهای مختلفی استفاده می‌شود. انجامدادن یک آزمایش اولیۀ خون و در صورت نیاز آزمایش‌های تکمیلی خون الزامی است. در ادامه به بررسی راههای تشخیص آلزایمر خواهیم پرداخت:
بررسی سیستم عصبی و مغز
معاینۀ کامل سیستم عصبی شامل مواردی مانند وضعیت سخن‌گفتن، حرکت چشم‌ها، حس لمس و قدرت عضلات دست‌ها و پاها و توانایی انجامدادن اعمال ظریف و دقیق است که در چگونگی تشخیص آلزایمر بسیار اهمیت دارد.
ازآنجاکه، تومورهای مغزی، لخته‌های کوچک و بزرگ خونی در نقاط مختلف مغز، سابقۀ ضربات شدید مغزی و وجود مایع اضافی در اطراف مغز می‌توانند علائم بیماری آلزایمر را تقلید کنند؛ برای اطمینان از وجودنداشتن این مشکلات نیاز به تصویربرداری از مغز است. برای تصویربرداری از مغز معمولاً از روشMRI یا CT Scan استفاده می‌شود.
بررسی وضعیت شناختی و عملکرد مغز
برای بررسی وضعیت حافظه، توانایی حل مسئله و سایر مهارت‌های فکری از دو آزمایش به نام‌های MMSE و Mini-Cog Test استفاده می‌شود. آزمایش MMSE یا Mini-Mental State Exam مجموعه‌ای از سؤالات است که برای آزمایش قوا و مهارت‌های فکری و ذهنی فرد طراحی شده و بالاترین امتیاز آن عدد ۳۰ است.
امتیازی که فرد بیمار کسب می‌کند نشان می‌دهد که قوای ذهنی و عقلی او تا چه حد تحلیل رفته است. مثلاً امتیاز ۲۰ تا ۲۴ نمایانگر مراحل اولیه بیماری زوال عقل (Mild Dementia) و آلزایمر است.
امتیاز ۱۳ تا ۲۰ مطرح‌کنندۀ زوال متوسط عقل (Moderate Dementia) و امتیاز ۱۲ یا کمتر مؤید زوال شدید عقل (Severe Dementia) است.
آزمایش MMSE را همچنین می‌توان برای ارزیابی قوای ذهنی و فکری کسانی که بیماری آلزایمر آن‌ها قبلاً تشخیص داده شده است به کار برد. کاهش امتیاز کسب‌شده در این آزمایش نشانۀ پیشرفت بیماری است. امتیاز بیماران مبتلابه آلزایمر معمولاً متوسط سالی دو تا چهار شماره کاهش می‌یابد.
آزمایشMini-Cog Test شامل تکرار نام اشیا و به خاطر آوردن آن‌ها پس از چند دقیقه و نیز کشیدن یک دایره به شکل ساعت و قراردادن هر ۱۲ شماره در جای مناسب خود است. این تست‌ها و نمونه‌های مشابه آن‌ها ممکن است به کمک کامپیوتر هم شبیه‌سازی‌شده و انجام شوند.
درمان آلزایمر
متأسفانه تاکنون درمانی قطعی برای بیماری آلزایمر و راهکاری که پیشرفت این بیماری را کند یا متوقف کند پیدا نشده است. ازاین‌رو، هدف روش‌های درمانی موجود کاهش علائم بیماری و حمایت از بیماران است. اقدامات درمانی شامل موارد زیر هستند:
درمان‌های دارویی
هدف درمان‌های دارویی کاهش علائم اصلی آلزایمر است. این علائم شامل تضعیف حافظه و فراموشی، گم‌کردن موقعیت زمانی و مکانی (گم‌کردن آدرس)، کاهش قدرت استدلال، اشکال در انجامدادن وظایف سادۀ روزانه و نقصان مهارت‌های فکری و کلامی است.
این داروها با بهبود بخشیدن عملکرد سلول‌های عصبی در مغز به کاهش این علائم کمک می‌کنند. البته باید در نظر داشت که، داروهای فعلی موجود در درمان آلزایمر تنها به بهبود علائم کمک می‌کنند و جلوی پیشرفت بیماری را نمی‌گیرند.
ازاین‌رو تحقیقات زیادی در زمینۀ کشف داروهای جدید، که با عامل ایجادکنندۀ آلزایمر مقابله کنند، در جریان است. موفقیت این تحقیقات نیازمند افزایش بودجه‌های تحقیقاتی و تمایل افراد داوطلب برای آزمایش این داروها است.
رفتاردرمانی
بیماران مبتلابه آلزایمر ممکن است تغییرات خلقی، شخصیتی و رفتاری متنوعی ازجمله افسردگی، خلق متغیر، بی‌علاقگی به انجامدادن بسیاری از فعالیت‌ها، انزوای اجتماعی، تحریک‌پذیری، پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی از خود نشان دهند.
علائم روانی نظیر دیدن تصاویر یا شنیدن صداهای غیرواقعی(Hallucination)، توهم و باورهای غیرواقعی (Delusion) و احساس نیت بد دیگران درمورد خود (Paranoia) نیز ممکن است بروز کند.
از این رو لازم است که، از یک سو برای کاهش رفتارهای ذکرشده از داروهای مناسب استفاده شود و از سوی دیگر به افرادی که مراقبت از فرد مبتلا را به عهده دارند آموزش‌های لازم در جهت کنترل این رفتارها و کاهش آن‌ها داده شود.
در بسیاری از موارد تنها با آموزش مناسب اطرافیان بیمار می‌توان از بروز بسیاری از رفتارهای نامناسب جلوگیری کرد. با فراهم‌کردن یک محیط مناسب برای فرد مبتلا و حصول اطمینان از این که بیمار دچار مشکلاتی نظیر درد، گرسنگی، تشنگی، یبوست و پربودن مثانه نیست، می‌توان از میزان رفتارهای نامناسب بیمار کاست.
تغییرات خواب
افراد مبتلابه آلزایمر معمولاً در طول شب بیدار می‌شوند و دوباره به‌سختی به خواب می‌روند. این اتفاق ممکن است چندین بار در طول شب رخ دهد و بخش زیادی از خواب بیمار را در طول شب مختل کند.
بی‌خوابی بیمار در طول شب، علاوه بر سلب آسایش اطرافیان او باعث خواب‌آلودگی در طول روز و افزایش رفتارهای نامناسب بیمار می‌شود. به همین دلیل شایسته است که، با نظر یک فرد متخصص ابتدا درمان‌های غیردارویی امتحان شود و درصورت موفق‌نشدن، درمان‌های دارویی برای حل مشکل خواب بیمار به کار گرفته شوند.
در پایان باید گفت که، درمان‌های جایگزین و متنوع زیادی برای حل مشکلات بیماران مبتلابه آلزایمر توصیه می‌شوند که تأیید مؤثربودن آن‌ها نیاز به تحقیقات کلینیکی دارد.
اگر درمورد تشخیص و درمان آلزایمر سؤالی دارید، می‌توانید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب پاسخ‌گوی شما باشند.
پرسش‌وپاسخ
- برای تشخیص آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم؟ برای تشخیص آلزایمر می‌توان به پزشک متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب یا پزشک عمومی مراجعه کرد.
- راههای تشخیص آلزایمر چیست؟ برای تشخیص آلزایمر باید وضعیت سلامت عمومی بررسی شود سپس باید وضعیت سلامت سیستم عصبی و مغز ازنظر عملکرد و ازنظر آناتومی بررسی شود.
- درمان آلزایمر چیست؟ درمان‌های دارویی، رفتاردرمانی و تنظیم خواب مهم‌ترین مراحل درمان آلزایمر به شمار می‌روند.
منابع
admin 
آیا مصرف دولکستین و یا داروهای ضد افسردگی و اضطراب سال‌های زیاد در فراموشی تاثیر دارد .؟؟