تب کریمه کنگو چیست؟ از علائم تا درمان

تب کریمه کنگو که یک بیماری ویروسی است و می‌تواند با ایجاد اختلال در سیستم انعقادی منجربه خون‌ریزی‌های مختلف در بدن شود در مناطق خاصی در جهان وجود دارد و افراد این مناطق در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند. در این مطلب از مطالب پزشکی سایت سیب، ابتدا می‌یابیم که تب کریمه کنگو چیست و سپس به بررسی علائم، تشخیص و راه‌های پیشگیری از این بیماری می‌پردازیم.

تب کریمه کنگو چیست؟

پیش از اینکه به بررسی روش تشخیص تب کریمه کنگو و علائم آن بپردازیم، بهتر است ببینیم اصلاً تب کریمه کنگو چیست. تب خون‌ریزی‌دهندۀ کریمه‌ـ‌کنگو (CCHF) در اثر عفونت با یک ویروس منتقله از کنه (Nairovirus) در خانوادۀ Bunyaviridae ایجاد می‌شود.

این بیماری برای اولین بار در کریمه در سال 1944 مشخص شد و نام تب خون‌ریزی‌دهندۀ کریمه را به خود اختصاص داد. سپس بعداً در سال 1969 به‌عنوان عامل بیماری در کنگو شناخته شد و درنتیجه نام فعلی این بیماری به وجود آمد.

تب کریمه کنگو در اروپای شرقی، به‌ویژه در اتحاد جماهیر شوروی سابق، در سراسر مدیترانه، در شمال غربی چین، آسیای مرکزی، جنوب اروپا، آفریقا، خاورمیانه و شبه قاره هند یافت می‌شود.

آیا تب کریمه کنگو واگیردار است؟

باتوجه‌به اینکه عامل ایجادکنندۀ تب کریمه کنگو یک ویروس است احتمالاً این سؤال برایتان پیش آمده است که آیا تب کریمه کنگو واگیردار است؟

راه انتقال تب کریمه کنگو به افراد دیگر شاید شبیه بسیاری از بیماری‌های ویروسی نباشد. در واقع کنه‌ها هم به‌عنوان یک مخزن و هم به‌عنوان یک ناقل ویروس عمل می‌کنند و این ویروس را از حیوانات وحشی به حیوانات اهلی و انسان‌ها منتقل می‌کنند.

حیوانات وحشی و اهلی متعددی می‌توانند میزبان این ویروس باشند. درصورتی‌که انسان با کنه‌های این حیوانات تماس داشته باشد، ممکن است به این بیماری مبتلا شود. همچنین تماس با خون و مایعات بدن افراد آلوده و همچنین حیوانات آلوده نیز موجب انتقال این بیماری می‌شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به تب کریمه کنگو هستند؟

دامداران، کارگران دام‌پروری‌ها و کارگران کشتارگاه در مناطقی که این بیماری شیوع دارد در معرض خطر ابتلا به تب کریمه کنگو هستند.

کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در مناطق بومی در معرض خطر عفونت از طریق تماس محافظت‌نشده با خون و مایعات بدن عفونی هستند. افراد و مسافران بین‌المللی که با دام‌ها در مناطق بومی در تماس هستند نیز ممکن است در معرض قرار گیرند.

علائم تب کنگو بعد از چند روز مشخص میشود؟

در مواجهه با بیماری تب خون‌ریزی‌دهندۀ کریمه کنگو، یکی از موارد بسیار مهم علائم و نحوۀ ایجاد علائم است؛ بنابراین، اینکه علائم تب کنگو بعد از چند روز مشخص میشود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

شروع علائم تب کریمه کنگو ناگهانی است و علائم اولیه این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• سردرد؛
• تب بالا؛
• کمردرد؛
• درد مفاصل؛
• درد معده؛
• استفراغ؛
• قرمزی چشم؛
• برافروختگی صورت؛
• قرمزی گلو؛
• لکه‌های قرمز روی کام؛
• زردی؛
• تغییر در خلق‌وخو.

بعد از اینکه بیماری پیشرفت می‌کند، مناطق وسیعی از کبودی شدید در بدن، خون‌ریزی شدید بینی و خون‌ریزی کنترل‌نشده در محل‌های تزریق دیده می‌شود که از حدود روز چهارم بیماری شروع می‌شود و حدود دو هفته ادامه می‌یابد. در همه‌گیری‌های تب کریمه کنگو، میزان مرگ‌ومیر در بیماران بستری در بیمارستان از 9٪ تا 50٪ متغیر است.

اثرات طولانی‌مدت عفونت به اندازۀ کافی در بازماندگان مطالعه نشده است تا مشخص شود که آیا عوارض خاصی وجود دارد یا خیر؛ بااین‌حال، روند بهبودی کند است.

روش تشخیص تب کریمه کنگو

در تشخیص تب کریمه کنگو، وجود سابقۀ سفر به مناطقی که این بیماری در آنجا شیوع دارد بسیار حائز اهمیت است. همچنین سابقۀ گزش کنه و تماس با دام و افراد بیمار نیز اهمیت دارد. یک روش تشخیص تب کریمه کنگو استفاده از آزمون‌های آزمایشگاهی است که به روش الایزا یا PCR انجام می‌شوند.

در روش الایزا به دنبال آنتی‌بادی‌هایی که بدن علیه این ویروس ساخته است می‌گردیم و در روش PCR نیز در نمونۀ گرفته‌شده از بیمار به دنبال مادۀ وراثتی موجود در ویروس می‌گردیم.

بعد از بهبودی کماکان روش الایزا مثبت می‌شود؛ اما، PCR تنها در هنگامی که شخص بیمار است مثبت می‌شود.

درمان تب کریمه کنگو

درمان تب کریمه کنگو عمدتاً حمایتی است؛ یعنی باید سعی شود علائم حیاتی بیمار در حد طبیعی نگه داشته شود و علائمی که شخص به آن‌ها دچار است برطرف شوند.

ریباویرین یک داروی ضدویروسی است که در شرایط آزمایشگاهی اثربخشی آن ثابت شده است؛ اما، هم‌اکنون کامل و دقیق مشخص نشده است که آیا این دارو در درمان تب کریمه کنگو واقعاً مؤثر است یا خیر.

پیشگیری از تب کریمه کنگو

اساس پیشگیری از تب کریمه کنگو جلوگیری از مواجهه با این ویروس است. بنابراین کارگران کشاورزی و سایرین که با حیوانات کار می‌کنند باید از مواد دافع حشرات بر روی پوست و لباس‌های خود استفاده کنند.

دافع حشرات حاوی DEET (N, N-diethyl-m-toluamide) و مؤثرترین در دفع کنه‌ها است. پوشیدن دستکش و سایر لباس‌های محافظ توصیه می‌شود. همچنین افراد باید از تماس با خون و مایعات بدن دام یا انسان‌هایی که علائم عفونت را نشان می‌دهند خودداری کنند. برای کارکنان مراقبت‌های بهداشتی اهمیت دارد که از اقدامات احتیاطی مناسب کنترل عفونت برای جلوگیری از مواجهه شغلی استفاده کنند.

تاکنون چندین مطالعه مختلف برای ساخت واکسن برای بیماری تب کریمه کنگو انجام شده است که به نتایج قابل‌قبولی دست نیافته‌اند و هم‌اکنون واکسن مؤثر و تأییدشده‌ای در دسترس نیست.

ویروس تب کریمه کنگو چگونه از بین میرود؟

احتمالاً بعد از مطالعۀ پیشگیری از تب کریمه کنگو در این مطلب، این سؤال برایتان پیش ‌آمده است که ویروس تب کریمه کنگو چگونه از بین میرود و آیا می‌توان با از بین بردن این ویروس بیماری را ریشه‌کن کرد؟ در افراد مبتلابه تب کریمه کنگو، همان‌ طور که گفته شد، باید با حفظ علائم حیاتی و برطرف‌کردن علائم بیمار به بدن و سیستم ایمنی فرصت داد تا ویروس را از بدن پاک‌سازی کند.

به‌دلیل اینکه این ویروس در بدن کنه‌ها وجود دارد و این کنه‌ها برای ویروس به‌عنوان یک مخزن طبیعی هستند، راهی برای ریشه‌کن‌کردن این ویروس وجود ندارد مگر اینکه از جمعیت کنه‌ها کاسته شود، که باتوجه‌به گستردگی آن‌ها در زیست‌بوم، شاید این امر ممکن نباشد.

اگر درمورد تب کریمه کنگو سؤالی دارید، سؤال خود را در قسمت نظرات مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب به پرسش شما پاسخ دهند.

منابع

https://www.cdc.gov

https://www.who.int

https://en.wikipedia.org

سوالات متداول در مورد تب کریمه کنگو