استرس و اضطراب چگونه سبب دردهای فک، صورت و دندان می شود ؟

پوسیدگی های دندانی، شکستن دندان، عفونت لثه، بیماری های سیستمیک تاثیرگذار روی اعصاب و بیماری‌های عصبی از دلایلی تقریبا شناخته شده هستند که می‌توانند سبب درد فک یا صورت شما شوند. اما شاید مسئله‌ای که بر خیلی‌ها پوشیده است این باشد که  استرس و اضطراب نیز می‌توانند سبب دردهای فک، صورت و همچنین دندان درد عصبی شود. در ادامه این مطلب قصد داریم با اتکا به جدیدترین اطلاعات پزشکی  تاثیر استرس بر روی درد فک، صورت یا دندان را مورد بررسی قرار دهیم.

استرس و اختلال مفصل فکی گیجگاهی

دندان درد عصبی یکی از عوارض اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) است. مفصل فکی گیجگاهی به  نقطه اتصال استخوان جمجمه و فک گفته می‌شود. این مفصل به شما اجازه جویدن، حرف زدن، خواندن و غیره را می‌دهد اگر بدون هیچ دلیل موجه دیگری در این ناحیه احساس درد می‌کنید، به احتمال زیاد به اختلال درد مفصل فکی گیجگاهی مبتلا شده‌اید.

اختلال مفصل فکی گیجگاهی ممکن است ناشی از برخی مشکلات فیزیکی باشد که از طریق رادیوگرافی یا MRI قابل تشخیص خواهد بود. اما به غیر از مشکلات فیزیکی، اضطراب و استرس نیز سبب اختلال مفصل فک گیجگاهی خواهد شد که ممکن است عوارضی مثل دندان درد عصبی، فک درد عصبی و یا درد عصبی صورت را به همراه داشته باشد.

استرس همچنین به عنوان علت  فشار دادن فک روی هم یا همان دندان قروچه  در افراد است. بیماران اغلب به دلیل استرس زیاد در طول روز این فشار را به صورت دندان قروچه در زمان خواب و به صورت ناخود اگاه تخلیه می‌کنند. گاهی به دلیل فشار استرس فراوان افراد حتی در طول روز دندان‌های خود را روی هم فشرده و یا بهم می سابند.

فشار دادن یا سابیدن دندانها روی هم سبب فعال شدن عضلات فک و صورت شده و باعث کار کردن و یا انقباض و انبساط این ماهیچه‌ها می‌شود. در ضمن مفصل گیجگاهی فکی که محل اتصال فک پایین و بالا است هم در این پروسه فشار دادن دندان ها روی هم دچار فرسایش و فشار اضافی می شود.

عضلات فک و صورت و مفصل گیجگاهی فکی ما قادرند که فشارها در زمان غذا خوردن را تحمل کنند. این فشارها در حین غذا خوردن در طول شبانه روز معمولا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد اما به دلیل استرس و فشار مداوم و همچنین دندان قروچه، عضلات فک و صورت و مفصل گیجگاهی ممکن است ۱۰ تا ۱۸ ساعت تحت فشار و فعالیت باشند و می‌توان از آن‌ها به عنوان علت درد کل دندانها یاد کرد.

همچنین بخوانید: پوسیدگی دندان‌ چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

این فشار و فعالیت بیش از حد عضلات صورت و مفصل فکی گیجگاهی سبب خستگی و فرسایش آن‌ها شده و متعاقبا باعث دردهای فک و صورت و مفصل گیجگاهی می شود. این درد ناشی از التهاب و خستگی این عضلات و مفصل است.
گاهی این فشار‌های زیاد بخاطر دندان قروچه باعث ساییدگی دندان‌ها و حتی شکستن آن‌ها می‌شود. در برخی موارد، این فشارها، دندان‌های عصب کشی شده یا دندان هایی که حساس بوده‌اند را حساس‌تر از قبل و گاهی دردناک می‌کند که این مسئله به عنوان یکی از شایع‌ترین موارد دندان درد عصبی شناخته می‌شود. درد ناشی از این مسئله همچنین می‌تواند دلیلی برای شروع سر دردهای میگرنی یا دیگر سر دردها باشد. حتی گاهی این دردها باعث انتقال درد به ناحیه گردن و پشت سر شده و سبب احساس درد در این نواحی می شود.

درمان دندان درد عصبی و دیگر عوارض اختلال مفصل فک و گیجگاهی

از آن جایی که بهترین روش برای درمان درد، شناسایی و از بین بردن منشا درد است، توصیه می‌شود که از روش‌های مختلف برای کاهش استرس استفاده گردد. روش هایی مثل مدیتیشن، یوگا و ورزش کردن مداوم، از استرس و اضطراب بیماران کم میکند.

گاهی نیز افراد نیازمند کمک روانشناس و روانپزشک برای کاهش استرس هستند. در برخی موارد نیز توصیه می‌شود فرد هنگام خواب از محافظ دندان قروچه استفاده کند یا با استفاده از ورزش‌های عضلات صورت و ماساژ تراپی فشارهای ناشی از استرس و اضطراب را از روی مفاصل و عضلات صورت خود را کم کند.

همچنین بخوانید: کاربرد لیزر در دندان پزشکی چیست و چه مزایایی دارد؟

اما در صورتی که هیچ کدام از موارد بالا منجر به کاهش استرس و درد فک نشوند، در نهایت امتحان دارو درمانی توصیه می‌شود. برخی داروهای شل کننده عضلات، داروهای کاهش استرس یا داروهای ضد التهاب برای درمان دندان درد، درد صورت و فک درد عصبی مفید هستند. بعضی پزشکان نیز برای کاهش عوارضی مثل فشار دادن دندان‌ها روی هم از تزریق بوتاکس استفاده می‌کنند اما این روش چندان بین پزشکان یا دندان پزشکان متداول نیست.

رابطه بیماری‌های سیستمیک با استرس و درد فک و صورت

در افرادی که دارای بیماری‌های سیستمیک (بیماری‌هایی که چند ارگان را همزمان درگیر می‌کنند) مانند دیابت یا بیماری های عصبی هستند، استرس می‌تواند تشدید کننده دردهای عصبی درناحیه فک و صورت شود. افرادی که دچار دندان قروچه یا سابیدن دندان بهم هستند اغلب درد را در ناحیه دندان های عقبی بالا و پایین احساس می‌کنند، اغلب این افراد قادر به اشاره به یک دندان که باعث درد ان‌ها شده نیستند و درد را در کل فک احساس می‌کنند.

همچنین بخوانید: آسیبهای دندانی در کودکان

گاهی این فشار‌ها باعث حساس شدن همه دندان‌ها یا تحلیل استخوان لثه، لثه درد عصبی  و حتی لق شدن و شکستن دندان‌ها در افراد مبتلا به بیماری‌های سیستمیک می‌شوند. در این بیماران معمولا پوسیدگی یا عفونت دندان وجود ندارد. گاهی این بیماران از خستگی و درد در عضلات فک و صورت ، مفصل و دندان ها هنگام صبح و بعد از بیدارشدن گله میکنند. گاهی این بیماران به دلیل درد عصبی صورت و  فک درد، قادر به خوردن غذاهای سفت نیستند. این ها همگی می‌تواند عوارض دندان قروچه یا سابیدن دندان‌ها در خواب به علت استرس و اضطراب در طول روز باشد.

کلام آخر

متاسفانه در شرایط کنونی بسیاری از افراد دچار استرس و اضطراب زیاد هستند . از جمله عوارض استرس و اضطراب بالا دندان درد عصبی، فک درد عصبی و درد عصبی صورت ناشی از اختلال مفصل فکی و گیجگاهی است. به افرادی که از اختلال عصبی فکی و گیج‌گاهی رنج می‌برند توصیه می شود که  در مرحله اول از روش های کاهش استرس استفاده نمایند و در صورت ادامه این دردها به پزشک مراجعه نمایند تا با کمک گرفتن از درمان هایی مثل گذاشتن محافظ دندان قروچه یا داروهای ضدالتهاب این مشکل را درمان کنند.

منابع:

1. کتاب استرس و درد ( قواعد در دردهای فک و صورت ) نوشته اورسلا گالی
2.  کتاب دردهای فک و صورت ( درمان و پیشگیری ) نوشته دکتر کلارک
3. choicepain.com